2018 ඔක්තොම්බර් 28 වනදා සිට ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන මහතා විසින් ලබා ගන්නා ලද තීරණ ගනනාවක් පදනම් කරගෙන ශ්‍රී ලංකාව තුල වර්තමානයේ උද්ගතව පවතින ආර්ථික, දේශපාලනමය, සමාජමය සහ ව්‍යවස්ථාදායක අවුල්කාරී වාතාවරණය තව දුරටත් කාලයත් සමඟ ඇදී යමින් පවතින බව පැහැදිලිව පෙනී යන්නකි.අප දකින ආකාරයට මෙකී තීරණයන් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව ඉක්මවා යාමක් සහ උල්ලංඝනය කිරීමක් ලෙස පැහැදිලි කල හැකිය.මෙම ලිපිය ඉලක්ක කරනුයේ ඔක්තොම්බර් 26 දා සිට පැන නැඟුන ව්‍යවස්ථාමය ගැටළු සමූහයයි.
මෙම තත්වය සෘජුවම පැවති යහපාලන සන්ධානයෙන් එක් දේශපාලන ධාරාවක් ඉවත්වීම, හිටපු අග්‍රාමාත්‍යවරයා ඉවත් කිරීම, නව අග්‍රාමාත්‍යවරයෙක් පත් කිරීම, ව්‍යවස්ථාවේ සිංහල සහ ඉංග්‍රීසි පිටපත් අතර ඇතිවී තිබෙන අර්ථ නිරෑපන විෂමතා සහ අවසාන වශයෙන් පාර්ලිමෙින්තුව විසුරැවා හැරීමට ජනපතිවරයා ලබා ගත් තීරණය යන කරැණු ඔස්සේ ගොණු වන්නකි.
එක්සත් ජනතා නිදහස් සන්ධානය පැවති සම්මුති සන්ධාන රජයෙන් ඉවත්වීම නිසා අග්‍රාමාත්‍යධූරය සදහා පුරප්පාඩුවක් ඇතිවීද?
පවතින සන්ධානයකින් එම සන්ධානයේ එක් පාර්ශවයක් ඉවත්වීම පදනම් කර ගනිමින් කැබිනට් මණ්ඩලය හෝ රජය හෝ අග්‍රාමාත්‍ය ධූරය හෝ පුරප්පාඩු වන බව දැක්වෙන කිසිදු ව්‍යවස්ථාමය සම්පාදනයක් නොමැතිය.ජාතික ආණ්ඩු පිලිබඳ සඳහන් වන ව්‍යවස්ථාවේ 46(4) සහ 46(5) යන වගන්තීන් හි එවැනි අවස්ථාවන්හි ඉහත තනතුරැ වලට ඇති වන බලපෑම පිලිබඳව කිසිදු සඳහන් කිරීමක් නොමැත.
ජාතික රජයක් ඇති කිරීමෙන් සිදුවූ එකම නෛතික ප්‍රතිපලය වූවේ සාමාන්‍ය තත්ව වලදී පාර්ලිමේන්තුව තුලින් තෝරා ගන්නා ලද කැබිනට් ඇමතිවරැ 30 සහ කැබිනට් නොවන ඇමතිවරැ 40 යන උපරි සීමා වල් ඉක්මවා යමින් ඇමති මණ්ඩලයක් පත් කිරීම සිදුවීමයි.මේ අනුව ජාතික රජය බිඳ වැටීමක් සිදුවුනි නම් එහිදී සිදු වන එකම නෛතික ක්‍රියාවලිය වනුයේ කැබිනට් ඇමතිවරැ 30 දක්වාත් කැබිනට් නොවන ඇමතිවරැ 40 දක්වාත් පහල සංඛ්‍යාත්මක අගයකට වැටීමයි.මෙම තත්වයේදී ජනාධිපතිවරයාට අග්‍රාමාත්‍යවරයාගේ උපදෙස් මත කැබිනට් තනතුරැ පත්කිරීමට හෝ ඉවත් කිරීමට බල තල ඇති බව ව්‍යවස්ථාවේ 45(1) සහ 45(3) යන වගන්ති වලින් සඳහන් කරනු ලැබේ.
පාර්ලිමේන්තුවේ බහුතර විශ්වාසය දිනා ගන්නා සේ පෙනෙන ඕනෑම තමා කැමති අයෙක් අග්‍රාමාත්‍යවරයා ලෙස පත්කිරීමේ බලය ව්‍යවස්ථාවෙන් ජනාධිපතිවරයාට ලැබී තිබේද?
මෙහිදී ව්‍යවස්ථාව විසින් ජනාධිපතිවරයාට සිය අභිමතය පරිදි ඒකපාර්ශවීයව පාර්ලිමේන්තුවේ බහුතර විශ්වාසය දිනාගත් අග්‍රාමාත්‍යවරයා බලයෙන් පහකිරීමට අදාල බලතල ලබාදී නොමැත.මරණයකදී හෝ ඉල්ලා අස්වීමකදී හෝ පාර්ලිමේන්තු සාමාජිකත්වය අහිමි වීමකදී හැර ව්‍යවස්ථාව විසින් අර්ථ නිරෑපනය කරනු ලබන වාතාවරණයන් සහ ක්‍රමවේදයන් තුල සමස්ථයක් ලෙස අග්‍රාමාත්‍යවරයාට පවතින විශ්වාසය භංග වීමක් පාර්ලිමේන්තුව විසින් නිරෑපනය කරන විටදී ඔහුව අදාල තනතුරෙන් නෙරපීමේ පදනම සකස්වේ.ඒ අනුව 42(4)ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ වගන්තිය මඟින් අර්ථ නිරෑපනය වන පරිදි ජනාධිපතිවරයා විසින්පත්කල යුතු වන්නේ පාර්ලිමේන්තුවේ බහුතර විශ්වාසය දිනා ගන්නේයැයි තමන් විසින් විශ්වාස කරන පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයායි.මෙම පරිච්ඡේදයෙන් අදහස් වන පරිදි මෙකී ලෙස අග්‍රාමාත්‍යවරයා පත් කිරීමේ බලතල ජනාධිපතිවරයා මත පැවරී තිබේ.
ජනරජයේ ජනාධිපතිවරයා මත වූ මෙම ව්‍යවස්ථාමය බලතල ප්‍රකාරව අග්‍රාමාත්‍යවරයා පත්කිරීම පොදු යහපතට සහ අනෙකුත් රාජ්‍ය යාන්ත්‍රණයන්ගේ කාර්යක්ෂමතාවයට හේතු වන පරිදි විය යුතුය.එය ජනාධිපතිවරයාගේ පුද්ගලික වාසිය හා මනාපය පරිදි හෝ අනෙකුත්පුද්ගලික මතවාදයක් පදනම් කරගෙන නොවිය යුතු බව මෙහිදී පැහැදිලි කලහැකිය.
ප්‍රජාතන්ත්‍රීය ව්‍යවස්ථාවක් අර්ථ නිරෑපනය කිරීමේ ප්‍රධානතම පදනම වන්නේ ප්‍රජාතන්ත්‍රීය, ව්‍යවස්ථාදායී, යහපාලන සහ පොදු යහපත ප්‍රවර්ධනය කිරීම සදහා ක්‍රියාත්මක වීමයි.මෙම ව්‍යවස්ථාවේ ප්‍රධානතම අරමුණ වන්නේ විධායක බලතල ශක්තිමත් කිරීම, ඒකපාර්ශවීයභාවය හෝ පටු දේශපාලන අර්ථයන් උදෙසා රජයන් වෙනස් කරමින් යන රහස් කුමන්ත්‍රණකාරී ක්‍රියාදාමයක් සඳහා උපයෝගී කර ගැනීමක් නොවේ.මෙම නිසා එලෙස අග්‍රාමාත්‍යවරයා තේරීම හුදෙක් පාර්ලිමේන්තුවේ බහුතර මනාපය හා විශ්වාසය පරිදි සිදුවිය යුත්තක් මිස ජනාධිපතිවරයාගේ පුද්ගලික හා දේශපාලන පක්ෂ අවශ්‍යතාවයක් මත සිදුවිය යුත්තක් නොවන බව අර්ථ නිරෑපනය කර තිබේ.
එමෙන්ම 42(4) වගන්තිය මගින් වැඩිදුරටත් දක්වා සිටිනු ලබන්නේ නව අග්‍රාමාත්‍යවරයෙක් පත් කිරීමටහැකි වන්නේ අග්‍රාමාත්‍ය තනතුර සඳහා පුරප්පාඩුව පවතින විට පමණක් බවය.නමුත් ඔක්තොම්බර් 26 ඇතිවු තත්වය ව්‍යවස්ථාවේ මෙකී වාතාවරනයන්ට වෙනස්ය.පාර්ලිමේන්තුව තුල බහුතර විශ්වාසය දිනාගත් අග්‍රාමාත්‍යවරයෙකු සිටියදී එම අග්‍රාමාත්‍යවරයා බලයෙන් නෙරපිය හැකි ව්‍යවස්ථාමය බලතල කිසිවක් ජනාධිපතිවරයාට පවරා නැත.
2015 දී 19 වන ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය සිදු කල පසු මරණයකදී හෝ ඉල්ලා අස්වීමකදී හෝ පාර්ලිමේන්තු සාමාජිකත්වය අත්හිටුවීමකදී අග්‍රාමාත්‍යවරයාගේ ධූරය අත්හිටුවීමේ හැකියාව ඇත.මෙයට අමතරව රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනයක්, පනතක් හෝ විශ්වාසභංගයක් සම්භන්ද පාර්ලිමේන්තු විවාදයක් ආණ්ඩු පාර්ශවය පරාජයට පත්වීමේදී ද ව්‍යවස්ථාවේ 46(2) සහ 48 ඡේදයන්/ වගන්ති මත අග්‍රාමාත්‍යධූරය අත්හිටුවීමේ අවකාශ පවතී.මෙලෙස ව්‍යවස්ථාව මඟින් අග්‍රාමාත්‍යවරයාගේ ධූරය අත්හිටුවිය හැකි අවස්ථාවන් විශේෂණය කර තිබියදී ජනාධිපතිවරයාට සිය පුද්ගලික මනාපය පරිදි අග්‍රාමාත්‍යවරයා ඉවත් කල හැකි පෙර පැවති බලතල මේ වන විට ඉවත් කර ඇත්තේය.එමඟින් පැහැදිලි වන පරිදි ඉහතකී ක්මෙවේදයන් හැරැන කල ජනාධිපතිවරයාට අග්‍රාමාත්‍යවරයා ඉවත් කල හැකි වෙනත් මාර්ගයක් හෝ මාර්ගයන් නොමැති බව පෙන්වා දෙනු හැකිය.බලයේ සිටින අග්‍රාමාත්‍යවරයා ධූරයෙන් ඉහතකී ආකාර වලින් ඉවත්වූ විටෙක නව අග්‍රාමාත්‍යවරයෙක් පත් කිරීමේ බලතල ඉහත කලින් සඳහන් කල බහුතර පාර්ලිමේන්තු විශ්වාසය මත පමණක් පදනම් වෙමින් ජනාධිපතිවරයාට හැකියාව ඇත.
වැඩි දුරටත් කරැණු සලකා බැලීමේදී 19 වන ව්‍යවස්ථාවෙන් නැවත බලාත්මක කරන ලද ජනාධිපතිවරයාට අවස්ථා 2කකදී පමණක් ධූරය දැරිය හැකි පදනම මත දෙවරකට වඩා වැඩි වාර ගනනක් ජනාධිපතිධූරය දරන ලද සහ ජනාධිපති ධූරය සඳහා ව්‍යවස්ථාමය වශයෙන් නොසුදුස්සෙකු අග්‍රාමාත්‍යධූරය සඳහා පත් කිරීම කල නොහැකිය.එමෙන්ම පැවති අග්‍රාමාත්‍යවරයාගේ ධූර කාලය ඉක්මවා නොගොස් තිබියදී එලෙස නව අගමැතිවරයෙක් පත් කිරීම ව්‍යවස්ථාව ඉක්මවා යන්නකි.
ව්‍යවස්ථාවේ 31(2) සහ 91C වගන්ති මගින් පැහැදිලි කරන පරිදි මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා අග්‍රාමාත්‍යධූරය සඳහා පත් කරන ලද්දේ මෙලෙස දෙවරකට වඩා ඔහු ජනාධිපති තනතුරේ කටයුතු කිරීම නිසා පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයෙකු ලෙස ජනාධිපතිධූරයේ කටයුතු කිරීමට ව්‍යවස්ථාමය නොසුදුස්සෙකු වී සිටින පසුබිමක් තුලයි.40(1)a වගන්තිය මගින් පැහැදිලි වන ආකාරයට කිසියම් ජනාධිපතිවරයෙකුගේ ධූර කාලයක් ඇතුලතදී එම ධූරය සඳහා පුරප්පාඩුවක් ඇතිවුවහොත් පාර්ලිමේන්තුව විසින් එම ඉතිරි ධූර කාලය සඳහා පාර්ලිමේන්තුවේ බහුතර විශ්වාසය දිනාගත් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයා/ අග්‍රාමාත්‍යවරයා පත් කල යුතුය.ආර් ප්‍රේමදාස ජනපතිවරයා මැයි මස 01 වැනිදා ඝාතනයට ලක්වීමත් සමඟ එවකට අග්‍රාමාත්‍යධූරයේ කටයුතු කල ඩී.බී විජේතුංග මහතා ජනාධිපතිධූරයට පත්වූවේ එම ව්‍යවස්ථා පදනම මතයි.
ඔක්තොම්බර් මස 26 වන දින නව අගමැතිවරයා පත් කිරීමේදී මෙකී ඉතා බැරෑරැම් ව්‍යවස්ථාමය සත්‍යය ජනාධිපතිවරයා විසින් අමු අමුවේම නොසලකා ඇති බව පැහැදිලිය.
Ground viws / Us review/world politics- Uk ඇසුරිනි
අනුරාධ සේනාරත්න(politics)
No comments:
Post a Comment