ශ්‍රී ලාංකීය ආර්ථික සංවර්ධනය ලෝක බැංකු ඇසින්

ශ්‍රී ලාංකීය ආර්ථික සංවර්ධනය ලෝක බැංකු ඇසින්

2017 වර්ෂයේ රට පුරා පැවති   අහිතකර කාලගුණ තත්වයන් සහ 2017 සහ 2018 වර්ෂ වල පැවති සහ තවදුරටත් වර්ධනය වන සංකීර්ණ සහ අර්බුදකාරී දේශපාලන වාතාවරණය පදනම් කර ගනිමින් 2017 සහ 2018 වර්ෂයන් ශ්‍රී ලංකාවට අභියෝගකාරී කාලසීමාවක් බවට පත්වී ඇත.මෙහි ප්‍රතිපලයක් ලෙසට ශ්‍රී ලංකාවේ සාර්ව ආර්ථික වර්ධනයේ මන්දගාමී ස්වභාවයක් දක්නට ඇත.මෙය මනාව පිලිබිඹු කරනු ලබන්නේ වර්ෂ 2001 න් පසු එනම් වසර 16 කට පමණ පසු පහලම වර්ධන වේගය වන 3.1%ක වර්ධන වේගයක් 2017 වර්ෂයේ පෙන්නුම් කිරීමත් සමගය.

කෙසේ නමුත් ප්‍රාථමික අතිරික්තයක් (primary surplus)දශකය තුල වාර්තාවූ  ප්‍රථම අවස්ථාව වශයෙන් 2017 වර්ෂය හැඳින්විය හැකිය.එනමුත් සමස්ථ අය වැය හිඟය ( overall deficit) යන්තමින් වැඩිවී ඇත්තේ තියුණු ලෙස වැඩිවූ වැය පොලීය (interest expenditure) නිසාය.2017 වර්ෂයේ පැවති මෙම ප්‍රාථමික අතිරික්තය සහ සාපේක්ෂව විනිමය අනුපාතිකය අවප්‍රමාණවීම අඩුවීම නිසා දළ දේශීය නිෂ්පාදනයට (GDP) සාපේක්ෂව පොදු ණය (public debt) අනුපාතය යාන්තමින් අඩුවී ඇත.

ලෝක බැංකුවේ සහයෝගය සහිතව ශ්‍රී ලංකාව විසින්  පොදු දේපළ ප්‍රතිසංස්කරණයන්, පොදු මූල්‍යමය කළමනාකරණය ප්‍රවර්ධනය කිරීම, පොදු සහ පුද්ගලික ආයෝජන වර්ධනය, යටිතල පහසුකම් ප්‍රවර්ධනයේ මන්දගාමීත්වය අඩුකිරීම සහ තරඟකාරීත්වය වැඩිකිරීම යන අරමුණු ඉටුකර ගනිමින් පවතී.ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ශක්තිමත් කිරීම, සංහිදියාව, හිතකර සහ එ්කාකාරී වර්ධන වේගය සහ යහපාලනය තහවුරැ කිරීම උදෙසා 2017 සැප්තැම්බර් 04 වනදා ලෝක බැංකුව විසින දක්වන ලද  2025 දක්වා එහි  දැක්ම හා දර්ශනය මෙහිදී කැපීපෙනේ.

ඉහත අරමුණු උදෙසා රජයේ කැපවීම පැවතියද පවතින දේශපාලන අස්ථායීතාවය පදනම් කර ගනිමින් තරඟකාරීත්වය ඉහලනැංවීම සදහා ප්‍රතිසංස්කරණ ප්‍රවර්ධනය, යහපාලනය ප්‍රවර්ධනය කිරීම, අකන්ඩ පොදු දේපළ සංස්ථාපනය යන සංවර්ධනයේ අංශයන් මේ වන විටත්  මන්දගාමී තත්වයට පත්වී ඇත.චිරස්ථායී සංවර්ධනයක් සඳහා මෙම මෙම ප්‍රතිසංස්කරණයන් තීරණාත්මකය.වඩා සුභවාදී දැක්මක් අනාගතය පිලිබඳ තබා ගැනීම සැක සහිතය.

වර්තමාන ආර්ථික සන්දර්භය

ශ්‍රී ලංකාව ජනගහනය මිලියන 21.4 ක් ජීවත් වන පහත් මධ්‍යම ආදායම් මට්ටමක් සහිත රටක් වන අතර 2017 එ්ක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදනය එක්සත් ජනපද ඩොලර් 4065  ක් වේ . පැවති සිවිල් යුද්ධය 2009 වර්ෂයේ අවසන් වීමත් සමඟ 5.8% ක වාර්ෂික ආර්ථික වර්ධන වේගයක් සහිතව ශ්‍රී ලංකාව සංවර්ධනය කරා පියනඟමින් සිටි.සාමය උදාවීමත් , නැවත ගොඩනැඟීම සහ වර්ධනය උදෙසා වූ රජයේ ඉලක්කයන් යන සාධක පැවතියද පසුගිය වසර 3  ආර්ථික වර්ධනයේ පසුගාමී තත්වයක් දක්නට තිබේ.නිෂ්පාදන හා සේවා අංශයන් සලකන කල ශ්‍රී ලංකාව දුරස්ථ ග්‍රාමීය ආර්ථික රටාවක සිට නාගරික ආර්ථික විව්‍යුහයක් දක්වා විස්ථාපනය වෙමින් පවතින බව පෙනේ.

සමාජ ආර්ථික  සංවර්ධන සහ මානව සංවර්ධන දර්ශකයන් සම්භන්දයෙන් ශ්‍රී ලංකාව මේ වන විට සැලකිය යුතු වර්ධනයක් ලබා ගෙන ඇත.සමාජ සංවර්ධන දර්ශකයන් දකුණු ආසියාවේ ඉහලම තලයේ පවතින අතර මධ්‍යම ආදායමක් දරන රටවල් වල සමාජ සංවර්ධන දර්ශකයන් සමඟ සැසඳේ.ජාතික දාරිද්‍රතා ශීර්ෂ ගනන අනුපාතිකයේ (national poverty head count ratio)අගය 2006/2007 වර්ෂයේදී තිබු අගය වන 15.3  % ක සිට 2016 දී එම අගය 4.1% දක්වා අඩුවී ඇත්තේ එමඟින්  ආර්ථික වර්ධනය සමෘද්ධි ව්‍යාප්තිය බවට පරිවර්තනය කරමින්ය.

අන්ත දිළිඳු ස්වභාවය ඉතා විරල වූ මෙරට එය එක්තරා  සීමාකාරී භූගෝලීය පටු ප්‍රදේශ වලට සීමාවී ඇත.නමුත් සාපේක්ෂව විශාල ජනගහනයක් අන්ත දිළිඳු මට්ටමට යන්තම් ඉහලින් ජීවත් වන බව පෙනීයයි.2015 වර්ෂයේදී අපේක්ෂිත MDG ඉලක්කයන් බොහෝමයක් පහසුවෙන්ම ශ්‍රී ලංකාව ඉක්මවා ගිය අතර එම වර්ෂයේදී මානව සංවර්ධන දර්ශකයේ  73 වන ස්ථානයට ගෝලීය මට්ටමෙන් ලඟාවී තිබිනි

ආර්ථිකයේ පවතින දුබල තරඟකාරීත්වය සැලකිල්ලට ගත යුතු තවත් කරැණකි. පසුගිය දශකය පුරා ක්‍රියාත්මක වූ සීමාකාරී වෙළඳ ප්‍රතිපත්තීන් මඟින් ප්‍රබල සෘනාත්මක අපනයන ආකල්පයන් හා වෙළඳ පද්ධතියක් ගොඩනැඟී ඇත.මෙම තත්වය වෙළඳ කටයුතු වල සුවිශාල පසුගාමී ස්වභාවයක් ඇති කිරීමට සමත්වී තිබේ.පසුගිය වසර කිහිපය තුලදී ශ්‍රී ලංකාවේ වර්ධනය සතුටුදායක වුවද එය වෙළඳ නොවන  අභ්‍යන්තර අංශයන් සම්භන්දව සිදුවූ වර්ධනයක් ලෙස විස්තර කල හැකිය.සම තත්වයේ අනෙකුත් රටවල ආර්ථිකයන් හා සසඳන විට ශ්‍රී ලංකාව සාපේක්ෂව අඩු විදේශ ආයෝජන පරිමාවක් ආකර්ෂණය කරන අතර ආයෝජන සඳහා සුදුසු පරිසරයක් නොමැතිවීම නව ආයෝජන සඳහා පවතින දුෂ්කරතා නිරෑපනය කරයි .

ශ්‍රම වෙළඳපලේ සහ අනෙකුත් අංශයන්හි ඉහල තරඟකාරීත්වය සදහා රටේ ආර්ථික  අංශය සඳහා ඉහල සාභාගීත්වය හේතුවී ඇත.දළ දේශීය නිෂ්පාදනයේ කොටසක් ලෙස ලැබෙන අඩු ආදායම , පොදු දේපළ ප්‍රමාණය මත අහිතකර ලෙස බලපාන විව්‍යුහාත්මක අහිතකර බලපෑමකි.බදු ගෙවන්නන්ගේ සංඛ්‍යාව අඩුවීමට ප්‍රධාන හේතුව ලෙස (ශ්‍රම බලකායෙන් 7% ක් පමණ සාම්ප්‍රදායක පදනමක් මත ආදායම් බදු ගෙවති)බදු පදනම විස්තාරනය කිරීමේ සාර්ථක පදනමක් රහිතව නීත්‍යානුකූල බදු ප්‍රතිශතයන් අඩු අගයක පවත්වා ගැනීම බව පෙනී යයි.බදු අය කිරීමේ පරිපාලන අංශ වල පවතින සම්පත් ඌනතාවයන් සහ බද්දෙන් නිදහස් කිරීමේ නොයෙක් අවස්ථාවන්, පහත් ආදායම් තත්වයන්, පඩි පතෙහි පවතින වියුක්ත වියදම්, පැවරීම්, පොලී ගෙවීම් යන කරැණු මඟින් සෞඛ්‍යය, අධ්‍යාපනය, සමාජ ආරක්ෂණය යන අංශ මත යෙදවෙන පිරිවැය පරිමාව සංකුංචනය වීමට හේතුවී තිබේ.

වර්තමාන ආර්ථික සංවර්ධන ප්‍රවනතා

2017 වර්ෂයේ පැවති අහිතකර කාලගුණ තත්වයන් නිසා ශ්‍රී ලංකාවේ සාර්ව ආර්ථික සංවර්ධනය අඩාලවීම සිදුවිය.ෆිස්කල් සහ මූල්‍ය ප්‍රතිපත්තීන් කළමණාකාරනය තුලින් කිසියම් ස්ථාවරත්වයක් ලඟාකර ගැනීමට හැකිවිය.2017 වර්ෂයේ පැවති දීර්ඝ නියං තත්වය නිසා ඇතිවූ  අහිතකර බලපෑම වර්ධනය පහල වැටීමට (3.1%) සහ උද්ධමනය ඉහල නැඟීමට (6.6% වාර්ෂික)හේතුවිය.මෙම තත්වයන් නිසා දශකයක් ඇතුලත වාර්තාවූ ප්‍රථම ප්‍රාථමික අතිරික්තය 2017 වර්ෂයේ වාර්තා විය.අන්තර් ජාතික මූල්‍ය අරමුදල ඉදිරිපත් කල ව්‍යාපෘතියේ තෙවන අණාවරනය මත පදනම් වෙමින්  නව දේශීය ආදායම් පනත සම්මත කිරීම ඉතා වැදගත් අවස්ථාවකි.

වැය පොලී අනුපාතිකයේ (interest expenditure) තියුණු ඉහල යාම සමස්ථ අය වැය හිඟය යන්තමින් ඉහල යාමට හේතුවිය.ප්‍රාථමික අතිරික්තය සහ විනිමය අනුපාතිකයේ සාපේක්ෂ අඩුවීම මඟින් දළ දේශීය නිෂ්පාදන අනුපාතිකයට සාපේක්ෂව පොදු ණය අනුපාතය යන්තමින් අඩුවී පවතී.හම්බන්තොට වරාය දීර්ඝ කාලීනව චීනයට බදු දීම, ඒ ආශ්‍රිත විශාල භූමි ප්‍රමාණයක් සංවර්ධන කටයුතු සඳහා චීනයට බදු දීම සහ අනෙකුත් ණය ජනිත කිරීමේ ප්‍රාග්ධන ප්‍රබවයන් මාස 3.8 කට සෑහෙන ආනයන වලට  ප්‍රමාණවත් සංචිතයක් ජනිත කිරීමට සමත් විය.මෙයට සමකාලීනව ශ්‍රී ලංකා රැපියලේ විනිමය අනුපාතිකය එක්සත් ජනපද ඩොලරයට සාපේක්ෂව 2% කින් පහල වැටිනි.

ආර්ථික දැක්ම

පොදු මූල්‍යමය කළමණාකරනය, පාලනය, තරඟකාරීත්වය යන අංශවල ප්‍රවර්ධනය සඳහා ප්‍රතිසංස්කරණ ව්‍යාපෘතියක් සැලසුම් කිරීම ඔස්සේ එක්සත් ජාතික පක්ෂ  රජයේ  ආර්ථික දැක්ම ප්‍රශස්ත මට්ටමක සාර්ථකව පවතී.මෙතෙක් පැවති පහත් ආර්ථික වර්ධනය 2018 වර්ෂය තුලදී 4.5% ක්වූ මධ්‍යම මට්ටමක් දක්වා ඉහල නැංවීමට පුද්ගලික පාරිභෝජනය සහ ආයෝජනයන් ප්‍රවේශයක් ලබාදේ.ඉහල යන බොරතෙල් මිල සහ ස්වභාවික විව්‍යසනයන් පදනම් කර ගනිමින් උද්ධමනය  මධ්‍යම මට්ටමක අගයක ස්ථාවරව තබා ගැනීමට සිදු වෙනු ඇත.විදේශ සේවා නියුක්තිකයන්ගේ සම්ප්‍රේශන වල පහත වැටීමක් සිදු වුවද ලැබීම් අංශය යුරෝපීය සංගමය විසින් නැවත ලබාදුන් GSP සහනය සහ සංචාරක කර්මාන්තය  ඔස්සේ වර්ධනය වීමේ ප්‍රවණතාවයක් පෙන්වයි.ලැබීම් ප්‍රවර්ධනයන් (External buffers) ඉහල නංවීමට බලාපොරොත්තු වන්නේ  වෙළඳ පලට හිතකර විනිමය හුවමාරැ අනුපාතිකයක් පවත්වා ගැනීම හා විදේශ ආයෝජන ඉහල නැංවීම මඟිනි.නව ආදායම් මාර්ගයන් හඳුන්වා දීමෙන් සමස්ථ ෆිස්කල් හිඟය මධ්‍ය කාලීනව පහත දැමීමට ඉලක්ක කර ඇත.මෙම වර්ධනය දුප්පත්කම අඩු කිරීමටත් ජීවන තත්වය ඉහල නංවීමටත් පරිවර්තනය කිරීම ඇරඹිය යුතුය.

අභියෝග සහ අනතුරැ

මධ්‍යකාලීන ආර්ථික වර්ධනයක් ඉලක්ක කිරීමේදී මෙරට පවතින දේශපාලනමය අර්බුදකාරී වාතාවරණය ප්‍රධාන අනතුරැදායක තත්වය බවට පත්වේ.විදේශ විනිමය රට තුලට ගලා එන අනෙකුත් රටවල පහල වර්ධන වේගය භාහිර අන්තරාදායක තත්වයන් ලෙස පෙනී යයි.බලාපොරොත්තු වූ ගෝලීය මූල්‍යමය තත්වයන්ට වඩා පහල වාතාවරනයක් උද්ගත වීම ණය බර වැඩි කරන්නකි.2019 කල් පිරෙන යුරෝ බැදුම්කරය මත රදා පැවතීම තව දුරටත් දුෂ්කර වාතාවරනයක් උදාකරනු නිසැකය.

බලාපොරොත්තු වූ වේගයට වඩා පාරිභෝගික භාන්ඩ මිල ගනන් ඉහලයාම මඟින් ගෙවීම් තුලනය (balance of payment) මත වැඩි වැඩියෙන් පීඩනයක් ඇති කිරීමට සමත්වේ.විදුලිය සහ ඉන්ධන මිල ගනන් ප්‍රතිසංස්කරණය මෙමගින් වඩාත් දුෂ්කර තත්වයකට පත්කෙරේ.ෆිස්කල් සහ ණය  කළමණාකරන ප්‍රවේශයේදී ආදායම් ලැබීමේ ප්‍රමාදය, කළමණාකරන ක්‍රමවේදයන්හි විශ්වාසදායක බව පිලිබඳ  ගැටළු, බදු පරිපාලනයේ ඉලක්කගත වර්ධනයට වඩා පවතින වර්ධනය අඩුවීම යන අනතුරැදායක තත්වයන් පවතී.ස්වභාවික විපත් බහුලවීම මඟින් වර්ධනය, අය වැය ලේඛනය, අපනයන අංශය සහ දුප්පත්කම දුරැකිරීම යන අංශයන් කෙරෙහි අහිතකර ලෙස බලපායි.

ශ්‍රී ලංකාව එහි අනාගත ආර්ථික වර්ධනය සහ ස්ථායීතාව අනතුරැදායක තත්වයකට හෙලන අභියෝග කිහිපයකට මුහුන දෙමින් සිටි.මෙම තත්වයන් සාර්ව ආර්ථික සහ විව්‍යුහාත්මක ප්‍රතිසංස්කරණ තුලින් ජය ගත යුතුව ඇත.

1. බදු පද්ධතිය  සරල හා පුළුල් කිරීම, වැය කළමණාකරනය විධිමත් කිරීම, යන තත්ව මහජන ණය, SOE ණය සහ ඇපයන් වලදී යන කරැණු වලදී මෙම නිර්දේශය අතිශය වැදගත්වේ.සහ සුවිශාල දළ මුල්‍යමය අවශ්‍යතා වලදී....

2. පුද්ගලික ආයෝජන සහ වෙළඳ ක්ෂේත්‍රය වෙතට වැඩිපුර නැඹුරැ වීමෙන් වෙළඳ ප්‍රවර්ධනය මත පදනම් වූ වර්ධන ආකෘතියක් වෙත පිවිසීම.වෙළඳාම, ආයෝජනය සහ ව්‍යාපාරික පරිසරය ප්‍රවර්ධනය

3.තොරතුරැ දැනගැනීමේ අයිතිය , SOE සපිරීම් ප්‍රවර්ධනය, සේවා සැපයුම රාජ්‍යපාලනය සහ වගවීම ප්‍රවර්ධනය

4.  ස්වභාවික විපත් කළමණාකරනය විධිමත් කිරීම, විව්‍යස්ථා ප්‍රතිසංස්කරණයන් දුප්පත් ජන කොටස් සහ අනෙකුත් පීඩාවට පත් ජන කන්ඩායම් වලට බලපෑම අවම කිරීම මගින් ආර්ථිකය මත ඇති වන අහිතකර බලපෑම අවම කිරීම

යනාදිය ලෝක බැංකුවෙන් මෙරට ආර්ථික ප්‍රතිසංස්කරණ සදහා කර ඇති යෝජනාවන්ය.

ලෝක බැංකු ප්‍රකාශනය

සිංහල පරිවර්තනය

අනුරාධ සේනාරත්න

යහපාලනය ප්‍රතිවිව්‍යුහගතකරණයක් අභියස

යහපාලනය ප්‍රතිවිව්‍යුහගතකරණයක් අභියස

ඉකුත්  පෙබරවාරි 10 දින පැවති ප්‍රදේශීය සභා මැතිවරණය සමස්ථ වාතාවරණය මත ඒකාබද්ධ විපක්ෂයට අතිශය වාසි සහගත තත්වයක් ඇති කිරීමට සමත් විය.එමෙන්ම එය වත්මන් රජයේ ස්ථායීතාවයට ක්ෂණික තර්ජනයක් එල්ල කල මැතිවරණ ප්‍රතිපලයක් විය.

අභ්‍යන්තර අර්බුදකාරී තත්වයක් උද්ගතව තිබූ  ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන මහතා සහ අග්‍රාමාත්‍ය රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා විසින් මෙහෙයවනු ලැබූ පාලක සම්මුති සන්ධාන රජය මෙම මැතිවරණයෙන් පරාජයකට මුහුන දෙන ලදි.නව දේශපාලන පක්ෂයක් වූ ශ්‍රී ලංකා පොදු ජන පෙරමුණ මෙම මැතිවරණයේදී උතුරැ නැගෙනහිර පළාත් හැරැන විට දිවයිනේ අනෙකුත් පළාත් වලින් කැපී පෙනෙන ජයග්‍රහනයක් ලැබීමට සමත් විය.

අර්බුදකාරී ස්ථානය

මෙකී අර්බුදය සඳහා ද්විමාන ස්වරෑපයක් ඇත.එනම් පැතිකඩවල් දෙකකින් මෙම අර්බුදය විග්‍රහ කල හැකිය.2015  වර්ෂයේ පැවති පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයේදී  අග්‍රාමාත්‍ය රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා නායකත්වය දැරෑ එක්සත් ජාතික පෙරමුණ  ලබාගත් කැපී පෙනෙන ජනවරම මෙම ප්‍රදේශීය සභා මැතිවරණයෙන් දුර්වල වී යාම නිසා එය ජනමතවිමසුමක පදනමින් සලකා  රජයට ඉල්ලා අස්වන මෙන් රාජපක්ෂ දේශපාලන කඳවුරෙන් බලපෑම් එල්ල වන්නට විය.නමුත් සම්මුති සන්ධාන රජය 2015 වර්ෂයේ බලයට පත් කරන ලද සියළුම පාර්ශව ලබා ගත් සමස්ථ ඡන්ද ප්‍රතිශතය එකතුව 52%ක් වන විට ශ්‍රී ලංකා පොදු ජන පෙරමුණ ලබා ගත්  ඡන්ද ප්‍රතිශතය 44%ක්  වීම මත රජයට අදාල ඉල්ලා අස්වීමේ බලපෑම පහසුවෙන්ම බැහැර කල හැකිවිය.

එමෙන්ම මෙම ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණයේ ප්‍රතිපල රජයේ පාර්ලිමේන්තු බහුතරය මත සෘජු බලපෑමක් කිරීමට සමත් නොවූ අතර රාජපක්ෂ කන්ඩායමට පාර්ලිමේන්තුවේ ආසන 50 ක් පමණක් විය.මේ නිසා පාලක සන්ධානය බිඳ වැටීමක් සිදු නොවන පදනම මත පාර්ලිමේන්තුව තුල නියෝජනය වන පාලක සම්මුති සන්ධානයේ සහ අනෙකුත් දේශපාලන පක්ෂ වල බල තුලනය නොවෙනස්ව පවතී.

නමුත් මෙම අර්බුදකාරී වාතාවරනයේ දෙවන පැතිකඩ මෙයට වඩා බරපතල ස්වරෑපයක් පෙන්වයි.අග්‍රාමාත්‍ය රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා සහ ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන මහතා විසින් මෙහෙයවන සම්මුති සන්ධාන රජය තුල ඇතිවී පවතින දෙදරැම් සහගත ස්වභාවය මගින් රජයේ පදනම අස්ථාවර කිරීමේ වාතාවරනයක් උද්ගතව පවතී.අග්‍රාමාත්‍ය රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා මෙහෙයවන එක්සත් ජාතික පෙරමුණ පාර්ලිමේන්තුව තුල ආසන 106 කට හිමිකම් කියන අතර ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන මහතාගේ පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ සහ ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය පාර්ලිමේන්තු ආසන 37 කට යහපාලන සම්මුති සන්ධානය තුල හිමිකම් සහිතය.නමුත් ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණයේදී එක්සත් ජාතික පක්ෂයට 32%ක ඡන්ද ප්‍රතිශතයක්ද ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය සහ පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණට 12% ක ඡන්ද ප්‍රතිශතයක්ද ලැබිනි.

විසංවාදී  ස්වභාවය

ප්‍රතිපත්තිමය සහ පුද්ගලික කරැණු මත පදනම් වෙමින් වසරකට වඩා වැඩි කාලයක් තිස්සේ ජනපතිවරයා සහ අග්‍රාමාත්‍යවරයා අතර විසංවාදී තත්වයක් ගොඩනැගෙමින් පවතී.අග්‍රාමාත්‍යවරයා සහ ඔහුගේ කැබිනට් අමාත්‍යවරැන් විසින් ආර්ථිකය අවභාවිතයට ලක් කරන බව ජනපතිවරයා විසින් විවෘතවම චෝදනා කරන්නට විය.රාජපක්ෂ පවුලේ උදවිය විසින් සිදුකරන ලද මූල්‍යමය වංචා වලට අදාල විමර්ෂණයන් මන්දගාමී තත්වයට පත් කිරීම සහ දූෂණ වලින් තොර රජයක් සඳහා ප්‍රතිඥා දී තිබුනද මහා පරිමාන මූල්‍යමය වංචාවන්ට සම්භන්ද වීම එසේ එල්ල කල චෝදනා අතර විය.විව්‍යස්ථාමය කරැණු වලදී අග්‍රාමාත්‍යවරයා විසින් තමන්ව නොසලකා හැර ඇති බව ජනාධිපතිවරයාට හැඟී ගොස් ඇතැයි සිතිය හැකිද?

විසංවාදී ස්වභාවය, අනෝන්‍ය අවිශ්වාසය සහ ගැටුම්කාරී ස්වභාවය නිසා යහපාලන රජයේ සිරිසේන -වික්‍රමසිංහ පාර්ශව ද්විත්වය පසුගිය ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය තරඟ කරන ලද්දේ සම්මුති සන්ධාන පදනමින් බැහැර සිටිමින්ය.ගැටුම්කාරී තත්වයකදී සාම්ප්‍රදායික දේශපාලනික විරැද්ධවාදී මෙම දේශපාලන කඳවුරැ ද්විත්වය අතර පහසුවෙන් ප්‍රතිවාදී බව සහ දේශපාලන එදිරිවාදී ස්වභාවය පැන නඟින්නට විය.

යහපාලන නායකත්වයන් ද්විත්වය අතර මෙලෙස වර්ධනය වූ සීතල විසංවාදී අර්බුදය පසුගාමී ස්වභාවයක් ගෙන දුන් ප්‍රතිපත්තිමය අර්බුදයක් බවට පත්විය.දූෂණයෙන් තොර රජයක් සඳහා ප්‍රතිඥා ලබාදුන් නව රජය බලයට පත්ව තුන් මසක් ඇතුලත වර්ෂ 2015 දී සිදුවූ මහ බැංකු බැඳුම්කර සිද්ධිය සුවිශාල මූල්‍යමය වංචාවක් සිදු විය.

මෙම බැඳුම්කර වංචාව සිදු වීමට අවකාශ සැලසීම සහ පසුව එය ආවරණය කිරීමට උත්සහ කලැයි ඒකාබද්ධ විපක්ෂයෙන් එක්සත් ජාතික පක්ෂයට සහ එහි නායකත්වයට චෝදනා එල්ල විය.මේ සම්භන්දයෙන් ගොඩනැගුන මහජන විරෝධය හමුවේ පසුගිය වසරේ ජනාධිපතිවරයා විසින් විශේෂ කොමිෂමක් පත් කල අතර එහි වාර්තාව පසුගිය වසරේම ජනපතිවරයාට ඉදිරිපත් කෙරිනි.මෙම වාර්තාවට අනුව හිටපු මහබැංකු අධිපතිවරයාට, ඔහුගේ බෑනාට සහ තවත් කිහිපදෙනෙකුට චෝදනා ඉදිරිපත් කරන ලදි.මෙම සිදුවීම රජයට එල්ලවූ කුනාටුවක් වූ අතර මේ නිසා තව දුරටත් ජනපතිවරයා සහ අග්‍රාමාත්‍යවරයා අතර සම්භන්දතා දුරස් වීමක් සිදුවිය.නමුත් පසුගිය රාජපක්ෂ පාලන සමයේ 2008- 2015 කාල වකවානුව තුල වාර්ෂිකව සිදුකල මහ බැංකු බැඳුම්කර නිකුතු වංචාවල වටිනාකම රැපියල් බිලියන 2700 ද ඉක්මවන බව පැවසේ.

දෙසැම්බර් මස සිදුවූ මෙම සිදුවීම පසුව පැවති ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය මත එක්තරා බලපෑමක් සිදු කල බව පෙනීයයි.එමෙන්ම ප්‍රදේශීය සභා මැතිවරණයෙන් පසු රජය පිරිසිදු කිරීමකට හෙවත් ප්‍රතිසන්ධානගත කිරීමකට තමන් සූදානම් බව ජනපතිවරයා පැවසීම මැතිවරණයෙන් පසු කැබිනට් සංශෝධනයක් සිදු කරන බවට වක්‍රාකාරයෙන් කල යෝජනාවක් බඳුවිය.

මෙම අර්බුදය පිපිරීමට ලක්වූවේ එහි අවසන් ජවනිකාව වු පසුගිය පෙබරවාරි මස පැවති ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය ශ්‍රී ලංකා පොදු ජන පෙරමුණ විසින් කැපී පෙනෙන ලෙස ජයගැනීමෙන් අනතුරැවය.මේ අතර ජනපතිවරයා විසින් අග්‍රාමාත්‍ය ධූරය වෙනස් කිරීමට උත්සහ කරන ලද්දේ ඒ සඳහා කිසිදු විව්‍යස්ථාමය බලතල හිමි කමක් නොමැති පදනමක් යටතේය.අග්‍රාමාත්‍යවරයා හෝ කැබිනට් අමාත්‍යධූර වෙනස් කිරීමට  හෙවත් පත් කිරීමට සහ ඉවත් කිරීමට ජනපතිවරයාට විව්‍යවස්ථාමය බලතල නොමැත.දින දෙකක උත්සහයකින් පසු කිසිදු ප්‍රගතියක් ලැබීමට ජනපතිවරයා අසමාර්ථ විය .

පෙබරවාරි 13 රාත්‍රියේ සිට විසංවාදී වාතාවරණයක් මත සිටි එක්සත් ජාතික පක්ෂ මන්ත්‍රිවරැන් සහ කැබිනට් අමාත්‍යවරැන් මෙම අර්බුදකාරී සහ තර්ජනාත්මක වාතාවරනයට එරෙහිව පෙල ගැසෙන්නට විය.මෙහිදී එක්සත් ජාතික පක්ෂය ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂයෙන් සහ පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණෙන් ස්වාධීන වූ නව සන්ධානයක් සඳහා ප්‍රතිසන්ධානගත වන්නට විය.

මෙම වාතාවරණය යටතේ තවදුරටත් සිය නායක්වය සහ අග්‍රාමාත්‍යධූරය සඳහා රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා එක්සත් ජාතික පක්ෂ කන්ඩායම විසින් ඒකඡන්දයෙන් තෝරාපත් කර ගන්නා ලදි .මෙම නව ප්‍රතිවිව්‍යුහගත රජය සඳහා එක්සත් ජාතික පක්ෂ රජය සදහා පාර්ලිමේන්තු ආසන 106ක බලය ජනපතිවරයාගේ පාර්ශවයේ ආසන 37 ට සාපේක්ෂව තිබිනි.

යහපාලන සන්ධානය බිඳ වැටීමක් සිදුවේ නම් වික්‍රමසිංහ පාර්ශවයට සහයෝගය දීමට කැමැත්තෙන් සිටි ජනපතිවරයාගේ පාර්ශවය නියෝජනය කල කැබිනට් අමාත්‍යවරැ පිරිසක් සිටීම මෙහිදී විශේෂයෙන් සඳහන් කල යුත්තකි.බලය විමධ්‍යගතකරණය, සාම ප්‍රයත්නය, විව්‍යස්ථාමය සංශෝධන සහ ප්‍රතිසංස්කරණ යන අංශවල කොන්දේසි  පදනම් කර ගනිමින් වික්‍රමසිංහ පාර්ශවයට සහයෝගය දීමට දෙමළ ජාතික සන්ධානය සූදානමින් පසුවිය.

අනෙක් වැදගත් සංසිද්ධිය නම් ජනපතිවරයා විසින් අග්‍රාමාත්‍යවරයා වෙත ඉල්ලා අස්වෙන ලෙස දිගින් දිගටම කල බලපෑම් නිසා ඒ වන විට බලය අතහැරීමට කිසිදු සූදානමක නොසිටි  එ.ජා.ප ය සමඟ තිබු අර්බුදකාරී වාතාවරණය උග්‍රවිමයි.

  එ.ජා.ප බලය අහිමි කර ගැනීමට පවතින තත්වය තුල කිසිසේත්ම අකමැති විය.එ.ජා.පයේ ජේෂ්ඨ සාමාජිකයන් මඟින් අගමැතිවරයා වෙනස් කිරීමට උත්සහ කලද එම ප්‍රයත්නයද අසාර්ථක වී තිබේ.එ.ජා.ප ය තුලම විසංවාදයක් ඇති කිරීමෙන් අගමැතිවරයා දුර්වල කිරීම ජනපතිවරයාගේ එක් උපාය මාර්ගයක් වී ඇතැයි සමහරැ පවසති.

පසුගිය ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණයට අවතීර්ණ වීමේදී  පැවති උණුසුම්කාරී තත්වය රජයේ ප්‍රති විව්‍යස්ථාගත කිරීමත් සමඟම නිමාවෙතැයි සිතිය හැකිය.

ඉදිරි දුෂ්කරතාවයන්

කුමක් සිදු වුවද සම්මුති  සන්ධාන දෙපාර්ශවය අතර ඇතිවූ  සීතල බල අරගලය සමස්ථ සන්ධානයේ ප්‍රතිවිව්‍යුහගතකිරීමක් සමඟ බල තුලනයක් ඔස්සේ අවසන්වේ යැයි සිතිය හැකිය.වඩාත් සුභදායී තත්වය නම් වර්තමානයේ සන්ධාන නායකත්ව ද්විත්වයම එකිනෙකා පරයා යමින් ඉස්මතුවීමේ ගැටුම්කාරී ස්වභාවයට  ඉඩ නොදීමේ වැදගත්කම වටහාගෙන ක්‍රියාත්මක කිරීමයි.නායකයන් ද්විත්වය ප්‍රතිසන්ධානගතවීම සිදුවූ පමණින් ක්ෂණිකව යහපත් ප්‍රතිපල ලබා නොදෙන බව දත යුතුය.ඔවුනට විස්තාරනය වූ එක්ව ක්‍රියාකිරීමේ රාමුවක් සොයා ගැනීමට සිදු වන්නේ දැනට පවතින විකල්පවාදී දේශපාලන ප්‍රවාහය ආපසු හැරවීම සඳහායි.

ශ්‍රී ලංකා පොදු ජන පෙරමුණ පිහිටුවා වසරක් ගතවීමටත් ප්‍රථම ලබා ගත් මෙම ජයග්‍රහණය නිසා රාජපක්ෂ පවුල් පාලනය පාර්ලිමේන්තුව තුල සහ භාහිරයේ බලය තහවුරැ කිරීමට කල හැකි හැම දෙයක්ම කරනු ඇත.මෙම වසර අවසානයේ පැවැත්වීමට නියමිත පළාත් සභා මැතිවරණය ඔස්සේ එය ලබාගත් ජයග්‍රහණය තවදුරටත් තහවුරැ කර ගැනීමට රාජපක්ෂ පාලනය උපරිම උත්සාහ දරනු ඇත.2019 වර්ෂය අග පැවැත්වීමට නියමිත ජනපතිවරණය සහ පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයේදී තවත් පුදුම සහගත දේ සිදුවෙනු ඇත්ද?

ජනපතිවරයා සහ අග්‍රාමාත්‍යවරයා හැකි වහාම නිර්මාණාත්මක සන්ධානගත වීමකට (frame work of constructive reconciliation)නොඑලඹ සිටී නම් ඉදිරි වසර දෙකක කාලයද ශ්‍රී ලාංකික දේශපාලනය මන්දගාමී ගමනක නිරත වනු ඇත.එමෙන්ම ප්‍රජාතාන්ත්‍රීය නොවන ඒකාධිපති බලවේගයන් වල ඉස්මතු වීමක් දැකිය හැකි වනු ඇත.

දේශපාලන හා විව්‍යස්ථාදායක ප්‍රතිසංස්කරණයන්, සාම ප්‍රයත්නය,  අන්තර් ජනවාර්ගික සන්ධානගතවීම, ප්‍රජාතාන්ත්‍රික ස්ථායීතාවය ඔස්සේ ස්ථායී ප්‍රජාතාන්ත්‍රීය දේශයක් ගොඩ නැංවීම ඉතා වැදගත් වනු ඇත.

ද හින්දු පුවත්පතට  යහපාලන සිව්ල් ක්‍රියාකාරී කමිටුවක මහාචාර්යවරයෙකු කරන ලද විග්‍රහයක් සිංහලට පරිවර්තනය කලේ

අනුරාධ සේනාරත්න

ශ්‍රී ලංකාව දේශපාලනය ප්‍රතිසංස්කරණ වලට අකමැතිද?

ශ්‍රී ලංකාව දේශපාලනය ප්‍රතිසංස්කරණ වලට අකමැතිද?

වර්තමාන ශ්‍රී ලාංකීය දේශපාලන ප්‍රවාහයේ හිරවීම මත පදනම් වී ඇති එක් බරපතල දේශපාලන ප්‍රශ්නයක්  විග්‍රහ කිරීම වෙනුවෙන් මෙම ලිපිය සකස් කෙරේ.බහුතර ජනමතය සහ අන්තර් ජාතික සහයෝගය මත ගොඩනැංවුන ප්‍රතිසංස්කරණවාදී ප්‍රජාතාන්ත්‍රික පාලන තන්ත්‍රයක්,  එය සතුව පැවතුන විකල්ප දේශපාලන මතවාදයන් හා ප්‍රතිසංස්කරණ දේශපාලන ජවය වෙතින් එක්තරා ලෙසකට  අපගමනය වෙමින් පවති.ආරම්භයේදී එය සතුව පැවති ප්‍රතිසංස්කරණවාදී  හා ලිබරල්වාදී  පදනම මේ වන විට දුර්වල තත්වයකට පත්ව ඇත.

ශ්‍රී ලංකාවේ කාලීන දේශපාලන විවාද මණ්ඩපය මත මේ වන විට මතවාදයන් කිහිපයක් ව්‍යාප්ත වෙමින් පවතී.එයිනුදු වඩාත් ප්‍රමුඛ පෙලේ දේශපාලන මතවාදයන් ද්විත්වයක් හඳුනාගත හැකියි.රජයේ ප්‍රධානීන් තුල ප්‍රගතිශීලී හා ප්‍රතිසංස්කරණවාදී දේශපාලන ප්‍රවේශයකට පවතින අකමැති ස්වභාවය හා මැතිවරණ කාල සටහන කෙරෙහි ඔවුන් විසින් දක්වන අස්ථායී ප්‍රතිචාරය මෙයින් පලමු වැන්නයි.දෙවැන්න නම් යහපාලන රජය තුල අන්තර්ගත වන ප්‍රතිවාදී දේශපාලන ප්‍රවාහ දෙක වන ශ්‍රී.ල.නි.ප සහ එ.ජා.ප  අතර ඇති විඛන්ඩනීය නැඹුරැතාවයයි.මේවා දුෂ්‍යමාන වන කරැණු වන අතර එම පැහැදිලි කිරීමේ ප්‍රවේශයන්හි සුවිශේෂ වැදගත්කමක් පවතී.

සන්සන්දනාත්මක දෘෂ්ඨි කෝණයකින්  වත්මන් ගැඹුරැ දේශපාලන යථාර්ථය තුල සිදුවන ක්‍රියාවලීන් අධ්‍යයනය කරනු ලබන විශ්ලේෂකයෙකු ලෙස මෙම සාකච්ඡාවට එක් කල යුතු ප්‍රධාන අරමුණු ද්විත්වයක් පවතී.ජනවාර්ගික සංහිදියාව ස්ථායී මට්ටමකට රැගෙන එ්මේ දුෂ්කරතාවක් පෙන්වීම  සහ රාජපක්ෂ පාලනය ස්ථාපිත කල  වංචා හා  දූෂණ චක්‍රය බිඳ දැමීමේදී යහපාලනය දියත් කල  විශේෂ ආර්ථික -දේශපාලනික සැලැස්ම පෙන්වා ඇති නොහැකියාව  මෙම ප්‍රධාන අරමුණු ද්විත්වයයි.

වඩාත් වාසි සහගත දේශීය මෙන්ම අන්තර් ජාතික වාතාවරණයක් තුලදී  දේශපාලන -ආර්ථික ප්‍රතිසංස්කරණයන් එතරම් සාර්ථක නොවූ  එක්  සුවිශේෂ උදාහරණයක් ලෙසට ශ්‍රී ලංකාව හැඳින්විය හැකිද?මෙම ප්‍රධාන කරැණු ද්විත්වය කෙටියෙන් විමසා බලමු.

සංහිදියාව

විව්‍යස්ථාමය ප්‍රතිසංස්කරණයන් සහ  සංහිදියාත්මක , සාමකාමී පරිසරයක් ගොඩනැඟීම සදහා දේශීය ප්‍රජාවන් සහ අන්තර් ජාතික ප්‍රජාවන්  රජය මත තැබූ විශ්වාසය එලෙසින්ම රැක ගැනීම අසාර්ථක වී ඇති බව පෙනේ.2015 වර්ෂයේ බලයට පත්වූ නව රජය එක්සත් ජනපදයේ අනුග්‍රහය ද මත  එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කොමිෂම් සභාවේ යෝජනාවලිය සඳහා සම අනුග්‍රහය  දක්වන බවට එකඟතාවයකට පැමිණියද එහි හරාත්මක එකඟතාවයන්ට ප්‍රමුඛත්වයක් හා විශේෂ වැදගත්කමක් ලබා නොදුන් බව කිව යුතුය.ප්‍රතිපත්තිමය අංශ 4ක් ඔස්සේ හඳුනාගත් මෙම කරැණු ගෝලීය ලිබරල් සාම ප්‍රයත්නයක ස්වභාවය දැරීය.

1. චිරස්ථායී සාමය(sustainable peace)

2. සම්මුති සන්ධානය(reconciliation)

3.  නීතියේ ආධිපත්‍යය ( Transitional justice)

4. ප්‍රජාතාන්ත්‍රිකකරණය, පුළුල් බලය විමද්‍යගතකිරීම සහ දේශපාලන ප්‍රතිසංස්කරණ ( Democratisation, greater devolution and political reform)

පාර්ලිමේන්තුවේ පැහැදිලි බහුතරයක් නොමැති අභියෝගකාරී වාතාවරනය යටතේ වුවද යහපාලන රජය මෙකී මූලික අරමුණු හතර සාක්ෂාත් කිරීම සඳහා පැහැදිලි හා ප්‍රසංශනීය ප්‍රරම්භක උත්සහයක් දරන ලදි.ගරැ අග්‍රාමාත්‍ය රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතාගේ නායකත්වය යටතේ එක්සත් ජාතික පක්ෂයත් , අතිගරැ ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන මහතාත් පාර්ලිමේන්තුවේ දේශපාලන පක්ෂ සියල්ලගේම සහයෝගය ලබා ගනිමින් 2/3 බහුතරයක් මඟින 19 වන විව්‍යස්ථා සංශෝධනය හරහා  විධායක ජනපතිධූරයේ බලතල ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීමේදී දක්වන ලද ධෛර්ය සහ උත්සහය ප්‍රශංසනීය මට්ටමක පැවතිනි.නූතන ප්‍රජාතාන්ත්‍රික විව්‍යස්ථාව ගිවිසුම්  ගොනුවක් නම් ශ්‍රී ලංකාවේ 19 වන විව්‍යස්ථාවට එම අන්තර්ගතයෙන් බැහැර වීමක් නොමැත.

යහපාලන රජය මුලින්ම එකඟවූ පරිදි ජනාධිපති ක්‍රමය මුළුමනින්ම විව්‍යස්ථානුකූලව අහෝසි නොකලද  එමගින් විධායක ජනපතිවරයාගේ බලතල කප්පාදු කිරීම ඔස්සේ පාර්ලිමේන්තුවේ සහ අග්‍රාමාත්‍යවරයාගේ බලතල වැඩි කිරීමක් සිදු විය.මේ නිසා වත්මන් වැඩි බලතල සහිත  අග්‍රාමාත්‍ය තනතුර සහ පාර්ලිමේන්තුව කිසිදු විශේෂත්වයක් නොමැති වුවද ප්‍රජාතාන්ත්‍රීය ජයග්‍රහනයක් ලෙස හැඳින්විය හැකිය.

නමුත් අවාසනාවකට මෙන් රජයට 19 වන විව්‍යස්ථා සංශෝධනයෙන් ඔබ්බට මෙම ව්‍යාපෘතිය රැගෙන යාමට අසීරැ විය.මැතිවරණ පද්ධතිය ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීම හැර  තවදුරටත් සිදු වන විව්‍යස්ථා ප්‍රතිසංස්කරණ සඳහා ජනාධිපතිවරයාගේ නොකැමැත්ත මෙයට බලපාන ලදි .වෙස්මින්ස්ටර් පාර්ලිමේන්තු ක්‍රමය මත පදනම් වූ විව්‍යස්ථාවක් සදහා දැඩි කැමැත්තක් ප්‍රකාශ කරන ලද අග්‍රාමාත්‍යවරයා පරිපාලනමය ප්‍රතිසංස්කරණ සඳහා දැක්වූ දැඩි ආරක්ෂාකාරී ස්වභාවය එම ප්‍රතිසංස්කරණ සදහා එතරම් හොඳ ප්‍රවේශයක් නිර්මාණය නොකරන ලදි.මෙම අවස්ථා යුග්මයම ශ්‍රී ලංකාවේ වත්මන් දේශපාලන සන්දර්භය මතින් එක්වරම එසවුන යතාර්ථයන් නොවේ.මේ නිසා ජනපතිවරයා සහ අග්‍රාමාත්‍යවරයා යන දෙදෙනාම මේ වන විට ශ්‍රී ලංකාවේ සෘනාත්මක දේශපාලන බලපෑම් හමුවේ අක්‍රීයව සිටින තත්වයක් උද්ගතව පවතී.

ජාතික ආරක්ෂක තත්වය

ජනවාර්ගික සිවිල් යුද්ධයෙන් පශ්චාත් කාලීනව මෙම සෘනාත්මක දේශපාලන බලපෑම් තීරණාත්මක පැතිකඩවල් දෙකක් මත අන්තර්ගත කර තිබෙන බව පෙනේ.

1. රට තුල පවතින  ජනවාර්ගික විභේදනකාරී ප්‍රවේශය (Ethnocratisation)

2. රටේ ජාතික ආරක්ෂාව පිලිබඳ සංස්ථනය (orientation of national security ) සහ විව්‍යුහාත්මක ඒකාබද්ධතාවය (consolidation of structure)

මෙම කරැණු ද්විත්වයම අනෝන්‍ය වශයෙන් එකිනෙක බැඳුන වෙනස් වන ක්‍රියාමාර්ගයන් වන අතර වඩාත් නිවරදි ලෙසට මෙම ද්විත්වය එකිනෙක විලයනය වෙමින් විචලනය වන පරාමිතීන් දෙකකි.දේශපාලනික හෝ දේශපාලනික බහුවාර්ගික සමාජ පදනමක් මත සිදුවන ජනවාර්ගික විභේදනය යනු සංකීර්ණ පරිනාමීය ක්‍රියාමාර්ගයක් වන අතර මේ නිසා ප්‍රධාන ජනවාර්ගික කන්ඩායම සහ ජනවාර්ගික සුළුතරය අතර ගැටුම්කාරී හෝ සන්නද්ද ගැටුම්කාරී තත්වයන් ජනිතවේ.මෙය මඟින් බහුතර ජනවාර්ගික ප්‍රජාවේ ජනවාර්ගිකව දේශපාලනීකරණය වූ බලවේගයන් නිරෑපනය වන අතර මෙමගින් ජනවාර්ගික පාලක බහුතරය හා  පාලිත සුළුතරය අතර සම්භන්දතාවය ගොඩනඟන සෘජුවම ශ්‍රේණිගත කරන ලද ජනවාර්ගික සම්භන්දතා පාලමක් ඇතිවේ.රටක ජාතික ආරක්ෂාව සංස්ථාපනය ඉතා සංකීර්ණ ක්‍රියාමාර්ගයකි.ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය(democracy), නීතියේ ආධිපත්‍යය(Transitional justice), මානව හිමිකම්(human rights), සම්මුති සන්ධානය (reconciliation)යන සාධකයන් අභිබවමින් ජාතික ආරක්ෂාව පිලිබඳ කරැණු වලදී ප්‍රමුඛත්වය ලබාදීමේ ප්‍රතිපත්තිය ඉතා වැදගත්ය.මෙමගින් රටේ ආරක්ෂාව අනෙක් තරඟකාරී අරමුණු සැමටම වඩා ප්‍රමුඛව ඔසවා තැබීමේ වැදගත්කම විද්‍යාමාන වේ.මෙම තරඟකාරීත්වය දේශපාලන බලය දරන සිවිල් ආයතන සම්භන්දවද අදාලවේ.2009 වසරේ එතෙක් පැවති සිවිල් යුද වාතාවරණය අවසන් වීමත් සමඟම  මෙම පරිනාමීය ක්‍රියාමාර්ගයන් දෙකම ස්ඵටිකීකරණයට ලක්වීම සිදු විය.

පසුගිය වසර තුනක කාලයේදී ශ්‍රී ලංකාවේ දේශපාලන වර්ධනයේ සුලභව දක්නට ලැබුන ලක්ෂණය වූවේ මෙම සුවිශේෂ දේශපාලනික ප්‍රතිපල මඟින් පවතින යහපාලන රජය අපහසුතාවයට පත්වූ අවස්ථාවල සාක්ෂි වලිනි.ජනවාර්ගික ප්‍රතිසංස්කරණ වලදී රාජ්‍ය ආරක්ෂක අංශය හා සම්භන්ද අභියෝග වලට මුහුන දීමේදී එ.ජා.ප  රජයේ දැඩි සංවේදීතාවය පසුගිය කාලයේ කැපීපෙනිනි.යහපාලන රජය විසින් දියත් කරන ලද සාම වැඩපිළිවෙල, සංහිදියාව වර්ධනය සහ විව්‍යස්ථාමය ප්‍රතිසංස්කරණයන් එක්තරා දුරකට ප්‍රමාද වීමට හේතුවූ සත්‍ය කරැණ මෙය විය.මෙලෙස රාජ්‍ය ප්‍රතිසංස්කරණ වැඩසටහන මන්දගාමී කිරීමෙන් ජනවාර්ගික විෂමතාවය තවදුරටත් පවත්වා ගැනීම සඳහා යහපාලන රජයේ පොදුජන එක්සත් පෙරමුණු පාර්ශවය සැලකිය යුතු වගකීමක් දැරිය යුතුවිය.සීමාසහිත දේශපාලන දර්ශනයක් තුල සිටිමින් ක්‍රියාත්මක වන දේශපාලඥයන් සිටින පසුබිමක මෙම තත්වය ලාංකීය දේශපාලනයේ යථාර්තය විදහා දක්වයි

අල්ලස් හා දූෂණ  ගැටළුව

දූෂණයෙන් තොර යහපාලන සංකල්ප මත ක්‍රියාත්මක වන ප්‍රතිපත්තියෙන් අපගමනය වීමේ වගකීම සහ ණය උඟුලෙන් රට මුදවා ගැනීමේ වගකීම  හා අභියෝගය කරට ගත් අග්‍රාමාත්‍යවරයාට හෝ එජාප යට මේ දක්වා එමඅරමුණු සාර්ථකව සපුරා ගැනීමට  නොහැකිවී තිබේ.පසුගිය මහමැතිවරණය අවසන් වූ වහාම දූෂණයෙන් තොර සහ පාරදුෂ්‍ය ආර්ථික දේශපාලන ප්‍රතිපත්තියක් ගෙන එන බව පොරොන්දු වූ යහපාලන රජය එම වගකීම නිසි ලෙස ඉටුකිරීමට අසමත් වූවේ කෙසේද?

පිලිතුර,  ලිබරලීකරණය සහ ගෝලීයකරණ තත්වයන් යටතේ ශ්‍රි ලංකාවේ ආර්ථික ප්‍රතිසංස්කරණ ඔස්සේ නෛතික පද්ධතියේ අවසාන සීමාවේ හෝ නෛතික පද්ධතියට බැහැර සීමාවක පිහිටි  දැවැන්ත ආර්ථික ගණුදෙනු ක්‍රියාවලියකට අදාල ප්‍රාග්ධනය එක් රැස් කරන නව ධනපතියන් පන්තියක්  බිහිවිමයි .දේශපාලන පන්තිය , පරිපාලන පද්ධතිය සහ රාජ්‍ය ආයතන සමඟ සම්භන්දතා ගොඩනඟාගත් නව ධනපතියන් පන්තිය දේශපාලන පක්ෂ සමඟ සමාන්තර තරඟකාරීත්වයක් හෝ සන්ධානගත වීමක් සිදුවිය.මෙම තත්වය පාරදුෂ්‍ය වූ එක් අවස්ථාවක් ලෙස පසුගිය මහ බැංකු බැඳුම්කර වංචාව ට අදාල අධිකරණමය ක්‍රියාමාර්ගයන් ක්‍රියාත්මක කිරීම දැක්විය හැක.දේශපාලන පන්තිය , ආර්ථික පරිපාලනය, මෙම නව ව්‍යාපාරික පන්තිය සමඟ අසම්ප්‍රදායික සහ අතිශය වාසි සහගත සම්භන්දතා ජාලයක් නිර්මාණය කලහ.මෙම නව ව්‍යාපාරික පන්තිය සමඟ තරඟකාරීව කටයුතු කරන බවත්, ඔවුන් ආර්ථික විනයකට යටත්ව හසුරැවන බවත් පෙන්වීමට අග්‍රාමාත්‍යවරයා සහ එ .ජා.ප ය ඔවුන්ව අවස්ථා කිහිපයකදීම අධිකරණය හරහා බන්ධනාගාර ගත කරන ලදි.

මේ හැර රාජ්‍ය අංශයට හා ව්‍යාපාරික වංචාවන්ට සම්භන්ද වූ සමහර යහපාලන දේශපාලඥයන් පිලිබඳවද පොලිස් පරීක්ෂණ වලින් අණාවරනය විය.පසුගිය රාජපක්ෂ පාලනයේ දී සිදුවූ වංචා හා දූෂණ පරීක්ෂණ මන්දගාමී  බවට පත්කරන ලද්දේ එයට සමානවම නීතියේ දිගු හස්තය සමහර යහපාලන දේශපාලඥයන්ගේ නිවසේ දොරට තට්ටු කරන විටදීය.මෙම තත්වයන් දේශපාලන ගණු දෙනු සහ උපාය මාර්ග බවට පත්විනි.රාජපක්ෂ පාලන සමයේ යුද සමය ඇතුලත සහ යුද්ධයෙන් පසුව බිහිවූ සහ සාර්ථකව ක්‍රියාත්මක වූ  වංචා සහගත ව්‍යාපාරික පන්තියේ සමහර පුද්ගලයන් සමඟ ඇතැම් යහපාලන දේශපාලඥයන්ට විශ්වාස කිරීමට පවා අපහසු සම්භන්දතා පවතී යයි  ඇතැම්හු පවසති.

ආදී යුරෝපයේ රාජ්‍යයන් බිහිවීම පිලිබඳ ඇමරිකානු ඉතිහාස විශේෂඥයකු වන චාල්ස් ටිලී  ආදි රාජ්‍ය  වල ස්වභාවය  විස්තර කරනුයේ ආරක්ෂිත මංකොල්ල කෑමක් ලෙසයි. වංචනික ව්‍යාපාරික  ප්‍රජාවන්ට ආරක්ෂාව සහ පහසුව සලසන අසම්ප්‍රදායික ලෙස සංවිධිත භාවයන් ආයතනීගතකරණය කරනු ලැබූ  මෙවන්  ආදී රටවල්  හා සමගාමී තත්වයකට  අද අප යහපාලනය යනුවෙන් හඳුන්වන පාලන තන්ත්‍රය පත්වීමට ඉඩ දිය යුතුද? යහපාලනය බිහිවීමට දර දිය ඇදි අපට එය ඛේදාන්තයකි.

පාඩම

මෙහිදී ඉගෙනීමට ඇති පාඩම් නීරස මෙන්ම සරල එ්වායි

1.  ලාභාංශයන් සහ ප්‍රාග්ධන ලැබීම් සදහා නෛතික රාමුවේ ආන්තික සීමාවන් හි හෝ නෛතික රාමුවේ දුර්වල ස්ථාන හරහා මහා පරිමාන මුල්‍යමය විෂමතා සිදු කරන නව සහ බලසම්පන්න ව්‍යාපාරික පන්තියක් බිහිවෙමින් පැවතීමේ කනගාටුදායක තත්වයක් උද්ගතව ඇත.

2. මෙම නව ව්‍යාපාරික පන්තිය රටේ දේශපාලනික , රාජ්‍ය පරිපාලන සහ ආයතනගත විව්‍යුහයන් සමඟ සම්භන්දතා ජාලයක් ගොඩනඟා ගෙන ඇත

3. කාලානුරෑපීව වෙනස් වන දේශපාලන බලාධිකාරයෙන් ස්වායත්ත වූ  හා ඡන්ද පදනමෙන් ස්වායත්ත වූ  මූලික ලක්ෂණය සහිත ඡායා රාජ්‍යයක (shadow state) ස්වභාවයක් එය නිර්මාණය කරමින් සිටියි.

4. ප්‍රජාතාන්ත්‍රික ප්‍රතිසංස්කරණ පොරොන්දු වෙමින් සිදු කරන ආණ්ඩු වෙනස් කිරීමක්  මගින් මෙම මූලික දේශපාලන යථාර්තය සහ දේශපාලනික ආර්ථිකය වෙනස් කිරීම අතිශය දුෂ්කර විය හැකිය.

මෙලෙස නිරාකරණය නොවු ගැටළු හමුවේ  සමහර ලාංකීය සාමාන්‍ය ජනතාව මෙන්ම මෙම නව ව්‍යාපාරික පන්තිය ද  (predatory bussiness society) දැඩි මතයක් දරන සහ ඒකාධිපති පාලන රටාවක් දරන පාලකයෙකු බලයට පත්වේ යැයි බලාපොරොත්තුවෙන් සිටිති.

මෙම දේශපාලන සන්දර්භය හෝ එහි සුළු අපගමනයන් හමුවේ ශ්‍රී ලංකාව හුදකලා තත්වයට පත්වී නැත.දකුණු ආසියාවේ සිදුවූ සමහර දේශපාලන ප්‍රතිසංස්කරණ  පිලිබඳ මූලධර්මීය ලෙස එය නැවත සිතිය යුතුව තිබේ.වාමාංශික සහ අනෙක් ප්‍රජාතාන්ත්‍රිය පාර්ශවයන්ගේ සහයෝගය ලබන ඉන්දීය බී.ජේ.පී රජය වර්තමානයේ මෙයට සමාන වාතාවරණයකට මුහුන පා සිටියි.

දේශපාලන විප්ලවයක් ඔස්සේ දේශපාලන, පරිපාලන , ආර්ථික ප්‍රතිසංස්කරණ සිදුකිරීම , සුළු ජාතීන්ගේ අයිතිවාසිකම් තහවුරැ කිරීම, දූෂණයෙන් තොර රාජ්‍ය පාලනය යන  අංශ ශක්තිමත් කිරීම ඉතා වැදගත්ය.නමුත් මෙවන් විප්ලවයක් මගින් යහපාලනය ස්ථාවර කිරීම හෝ දූෂණය පිටු දැකීම තහවුරැ නොකරයි.අප මේ දක්වා සිරවී සිටින උඟුල එයයි.

රජය  ප්‍රසිද්ධියේ විවේචනය කිරීම සදහා ශ්‍රි ලාංකීය පුරවැසියන් සතු වූ අයිතිය විව්‍යස්ථාදායක පදනමක් මත වුවද එතරම් කල් පවත්වා ගෙන යා හැකිද හෝ යන්නේද යන්න පවා ගැටළුවකි.ප්‍රජාතාන්ත්‍රිය අවකාශය සෙමෙන් හෝ වේගයෙන් වැසෙමින් පවතීද?පොදු යහපත , යහපාලනය ,  ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ලිබරල්කරණය  , දූෂණය පිටුදැකීම ,මානව හිමිකම් , සංහිදියාව, සුළු ජාතික අයිතිවාසිකම්  උදෙසා මෙයට වඩා කැපවීමෙන් සටන් කල යුතු නොවේද?

Groound viiewoo ඇසුරෙන්
යහපාලන සිවිල් සමාජ ක්‍රියාකාරී මහාචාර්යවරයෙකු ඉදිරිපත් කල ලිපියක සිංහල  පරිවර්තනය

අනුරාධ සේනාරත්න

රැපියල අවප්‍රමාණවීම- ආර්ථික වාසි හා අවාසි

රැපියල අවප්‍රමාණවීම- ආර්ථික වාසි හා අවාසි

(මෙම ලිපිය රැපියල අවප්‍රමාණ වීමේ වාසි අවාසි පිලිබඳව 2012 වර්ෂයේදී කරන ලද විග්‍රහයක සිංහල පරිවර්තනය බව කරැණාවෙන් සලකන්න)

 අපනයන ධාරිතාවය ඉහල නැංවීම සහ ආර්ථිකය ප්‍රවර්ධනය යන අරමුණු උදෙසා රැපියලේ අගය අවප්‍රමාණ කරන මෙන් ඉල්ලීමක් කර ඇත.මෙම ක්‍රමවේදය තුලින් රටේ ආර්ථිකයේ වර්තමාන පසුගාමී ස්වභාවය සදහා  විසඳුමක් ලෙස දළ ජාතික නිෂ්පාදනයට අයත්  අපනයන ප්‍රතිශත ධාරිතාවය ඉහල නැංවීම සාර්ථක වන බව යෝජනාවී ඇත.මේ වන විටත් දළ ජාතික නිෂ්පාදනයට සාපේක්ෂව අපනයන ප්‍රතිශතය පැහැදිලි ලෙස අව ප්‍රමාණ වෙමින් පවතින බව පෙනීයයි.අනෙකුත් ප්‍රතිපත්ති මෙන්ම රැපියලේ අගය අව ප්‍රමාණ කිරීමේද හොඳ මෙන්ම නරක ප්‍රතිපල රැසක් ඇත.

මෙම ලිපිය මගින් රැපියල අවප්‍රමාණ කිරීමේ වාසි හා අවාසි පිලිබඳ තුලනාත්මක විශ්ලේෂනයක් සිදුකිරීමට බලාපොරොත්තුවේ.දශක ගනනාවක් තිස්සේ බොහෝමයක් ආර්ථික අර්බුදයන් සදහා ප්‍රතිකාරාත්මක ක්‍රියාවලියක් ලෙස රැපියල අවප්‍රමාණ කිරීම අන්තර් ජාතික මූල්‍ය අරමුදල සහ සාම්ප්‍රදායික නියෝ මුලධර්මයන් යෝජනා කර තිබිනි.ඇත්ත වශයෙන්ම අපනයනකරැවන් අවප්‍රමාණ වූ රැපියල කෙරෙහි දැඩි කැමැත්තක් දක්වයි.මෙමගින් කෙටිකාලීනව අපනයන තරඟකාරීත්වය වර්ධනය කරනු ලබන අතර ආදායම ප්‍රවර්ධනය වේ.

ආර්ථිකව දුෂ්කර අවස්ථා වලදී ගොවීන්ට රජයේ පොහොර සහනාධාරය ලබා දෙමින් අදාල වැය පිරිවැය වෙළඳපල තුලදී ඔවුන්ගේ නිෂ්පාදන  තරඟකාරී අඩු මිලකට මිලදී ගැනීම මඟින් පියවා දැමීම රාජ්‍ය අංශයේ සාර්ථක උපාය මාර්ගයකි.අපනයනකරැවන්ද මෙහිදී බොහෝවිට රජයේ අනුග්‍රහය සිය අපනයන කටයුතු වලදී බලාපොරොත්තුවේ.

විරැද්ධ පක්ෂය (ඒ වන විට එක්සත් ජාතික පක්ෂය) ඔවුන් සාමාන්‍යයෙන් සෑම විටම දක්වන ප්‍රතිචාරය මෙහිදී දක්වා ඇත.මෙහිදී යමෙකුට මෙම ප්‍රතිපත්ති හඳුන්වා දීමේ වාසි සහගත තත්වය ලබා ගත හැකි වුවද එම ප්‍රතිපත්ති නිසා අවාසි සහගත තත්වයට මුහුණ දෙන පුද්ගලයන් සඳහා නිසි ආවරණ විව්‍යුහයක් සැලසුම් කිරීම අත්‍යාවශ්‍යය.මෙම සන්දර්භය තුල පවතින නිසි අවාසි කළමණාකරන ක්‍රමවේදය එයයි.නමුත් මෙහිදී විපක්ෂය විසින් ආර්ථිකය කෙරෙහි පවතින විශේෂිත හිතකාමීභාවය නිසා රැපියල අවප්‍රමාණ කිරීමට ඉල්ලා සිටින්නේ යයි සිතීමට වඩා එම කරැණ පදනම් කර ගනිමින් රජය අප්‍රසාදයට පත්කිරීම අරමුණු කර ඇති බව සිතීම තර්කානුකූලය.

වර්තමාන විපක්ෂය  (ඒ වන විට එක්සත් ජාතික පක්ෂය)ආණ්ඩු පක්ෂය වශයෙන් සිටි 2001-2004  කාලවකවානුව තුලදී  ඉහත පරිදි රැපියල අවප්‍රමාණ කිරීම කිසිදු විටෙක සිදු නොකරන ලදි.එම කාල වකවානුව තුල රැපියල එක්සත් ජනපද ඩොලරයෙන් 1/10 ක අගයක්වත් පහල වැටීම සිදුනොවීය.මේ නිසා මෙම තත්වය රැපියල අවප්‍රමාණ වීමක් ලෙස හැඳින්වීම දුෂ්කරය."යලි නංවමු ශ්‍රී ලංකා "ව්‍යාපෘතිය යටතේ රැපියල හෝ එය අවප්‍රමාණවීම පිලිබඳ කිසිදු සඳහනක් නොකරමින්  අපනයන සංවර්ධනයේ වැදගත්කම, අන්තර් ජාතික වෙළඳපලට පවතින ප්‍රවේශයන් විස්තාරණය කිරීම යන උපායමාර්ග ඔස්සේ 10% ක වර්ධන වේගයක් ලබා ගැනීමට අපේක්ෂා කරන ලදි.ගොවීන් සදහා අදාල පොහොර සහනාධාර ප්‍රතිපත්තිය මෙහිදී යොදා ගැනීමට නොහැක්කේ මන්ද?

රජයට මේ මොහොතේදී රැපියලේ අගය අවප්‍රමාණ කිරීමේ කිසිදු බලපෑමක් නොමැති බව අනෙක් සෑම පාර්ශවයක් මෙන්ම විරැද්ධ පක්ෂයද මේ මොහොතේ හොඳින්ම දනී.නමුත් රජයේ ප්‍රධාන අවධානය මේ මොහොතේ යොමුවී ඇත්තේ වර්ධන වේගය වෙතයි.මෑතක් වන තෙක්ම ශ්‍රී ලංකාව  හිතකර සහ නියත ආර්ථික වර්ධන වේගයක් පවත්වාගෙන පැමිණ තිබේ.වර්ෂ 2005 දී එක්සත් ජනපද ඩොලර් 1000 ක් වූ ඒක පුද්ගල ආදායම වර්ෂ2010 වන විට දෙගුණයක් වෙමින් එක්සත් ජනපද ඩොලර් 2400 ක් බවට පත්විය.ශ්‍රී ලංකාව නිදහසින් පසු ලැබු ඉහලම ආර්ථික වර්ධන වේගය ලෙස මෙය හඳුන්වා දිය හැකිය.වර්ෂ 2016 වන විට අපේක්ෂිත ඒක පුද්ගල ආදායම එක්සත් ජනපද ඩොලර් 4000 ක් විය.මෙම ඉලක්කයට පැමිණීමට අපේක්ෂා කලද රාජපක්ෂ පාලනය බිඳවැටීමත් ඔවුන් විසින ලෝක බංකුව සහ අන්තර් ජාතික මූල්‍ය අරමුදල මෙන්ම චීනයෙන්ද  ලබාගෙන තිබු සුවිශාල ණය මුදල් සදහා ණය පොලී වාරික ගෙවීමට යාමෙන්ම මෙම අපේක්ෂිත ඒක පුද්ගල ආදායම මෙන්ම ආර්ථික වර්ධනයද මේ වන විට පහත් මට්ටමකට පත්වී ඇත.

සත්‍ය වශයෙන්ම රාජපක්ෂ රජය මෙවන් සාර්ථක ආර්ථික වර්ධන වේගයක් මෙන්ම ඉහල ඒක පුද්ගල ආදායමක්ද පෙන්වනු ලැබුවේ වාරික වශයෙන් පසු කාලීනව ගෙවීමට ගිවිසුම් ගත ලෙස ලබාගත් සුවිශාල ණය ප්‍රමාණයෙන්ය.එම ණය මුදල් ප්‍රමාණයෙන් සැලකිය යුතු ප්‍රතිශතයක් කොමිස් සහ නාස්තිය යටතේ සංවර්ධන ක්‍රියාදාමයෙන් බැහැරට ගලාගෙන ගොස් ඇතත් වර්තමානයේ එ් මුදල් සදහාද මහජනතාව විශාල ණය වාරිකයක් (රැපියල් කෝටි 900 -2018)ගෙවීමට සිදුවී ඇත.

රැපියල අවප්‍රමාණ කිරීමෙන් කල හැක්කේ මොනවාද?

ප්‍රථමයෙන් වචන වල අර්ථය මදක් විග්‍රහ කර ගැනීම යෝග්‍යය.විනිමය අනුපාතිකය අවප්‍රමාණ කිරීම සහ පහත වැටීම එකිනෙකට වෙනස් සංසිද්ධි ද්විත්වයක අර්ථ දැක්වීම්ය.නියත විනිමය අනුපාතික සීමාවන් තුල රටක මුදල් ඒකකයේ වටිනාකම නිල වශයෙන් පහත හෙලීම විනිමය අනුපාතිකය අවප්‍රමාණ (devaluation)කිරීම ලෙස හඳුන්වයි.මෙහිදී එම රටේ මූල්‍ය පරිපාලන අධිකාරිය විසින් සාම්ප්‍රදායිකව නව විනිමය අනුපාතික අගයන් මූල්‍ය ඒකකයට ස්ථාපනය කරනු ලැබේ.මෙයට සාපේක්ෂව විනිමය අනුපාතිකය පහත වැටීම (depreciation)යනු  පාවෙන විනිමය අනුපාතික පද්ධතියක් තුල විනිමය ඒකකයේ  පහත වැටීම හෙවත් කඩා වැටීමයි.මෙම පද්ධතිය යටතේ මහ බැංකුව විසින් මිලදී ගන්නා හෝ විකුණනු ලබන විශේෂයෙන්ම එක්සත් ජනපද ඩොලරය වැනි මූල්‍ය ඒකකයන්හි  අනුපාතිකය ඉහල හෝ පහළ දමනු ලැබේ.

පෙර පැවති ස්ථායී විනිමය අනුපාතික පද්ධතිය තුල අවස්ථා දෙකකදී රැපියල අවප්‍රමාණ විය .මෙයින් පලමු අවස්ථාව වූවේ 1965 ඩඩ්ලි සේනානායක මැතිතුමන්ගේ පාලන සමයේදීය.මෙහිදී විරැද්ධ පක්ෂයේ ක්ෂණික සටන් පාඨය වුවේ "රැපියල බාල්දු කරනවා"යන්නයි.දෙවන අවස්ථාවෙිදී රැපියලේ අගය අවප්‍රමාණ වූවේ  විවෘත ආර්ථික පද්ධතිය හඳුන්වා දුන් 1977 තේරි පත්වු ජේ.ආර් ජයවර්ධන මැතිතුමාගේ පාලන සමයේදීයි.මෙහිදී නාමික සහ සත්‍ය විනිමය හුවමාරැ අනුපාතිකන් අතර සුවිශාල පරතරය පියවීමට කිසිදු විකල්පයක් සොයා ගැනීම අසීරැ විය.

මෙයට සාපේක්ෂව ඉන්දීය රැපියල අවප්‍රමාණ වීමේ අවස්ථවන් ද මෙයට සමාන විය.ඉන්දීය රැපියල මුල්වරට අවප්‍රමාණ වූවේ 1966 වර්ෂයේය.1950 වර්ෂයේ සිටම වර්ධනය වු වෙළඳ හිඟය නිසා විදේශ ණය ලබා ගත නොහැකි තත්වයක් ඇතිවීම නිසා මෙම තත්වය ඇතිවිය.1965 දී ඇතිවු ඉන්දු පාකිස්ථානු යුද්ධය සඳහා අදාලවූ ඉඑල ආරක්ෂක වියදම් ප්‍රමාණයද මෙම තත්වය තවත් දරැණු අතට හැරවීමට හේතුවිය.පාකිස්ථානයට වඩා සමීප වූ ඉන්දීය විදේශ ආර්ථික සම්භන්දතා බොහෝමයක් මෙම යුද්ධයේදී ඉන්දියාවට අහිමි විය.රට පුරා එම සමයේ පැවති දරැණු නියඟය මෙම මූල්‍ය අවප්‍රමාණ කිරීමට ප්‍රධානතම හේතුවක් විය.1991 වර්ෂයේදී මෙම මූල්‍ය අවප්‍රමාණ වීම සිදුකරන ලද්දේ ගෙවීම් ශේෂය(balance of payment) මත පදනම්වු කරැණු නිසාය.මෙහිදී විනිමය හුවමාරැ සංචිත සිඳීයාම සිදුවූවේ ඉන්දියාවට මාස 03කට පමණක් ප්‍රමාණවත් ආනයන කිරීමට හැකිවන සේය.එවකට නරසිංහ රාඔි රජයේ හිටපු මුදල් අමාත්‍යවරයා වූ  මනමෝහන් සිං මහතා එම අවස්ථාවේ ඉන්දීය රැපියල අවප්‍රමාණ කිරීමට වඩා වෙනත් සාර්ථක විකල්පයක් නොදකින ලදි.මෙම අවප්‍රමාණ කිරීම් කිසිවක් සැලසුම් කරන ලද ඒවා නොවේ.ඒවා අවස්ථාවට අනුකූලව තෝරා ගන්නා ලද විසඳුමිය.මෙහි අරමුණ වුවේද අපනයන ඉහල නැංවීමට වඩා ආර්ථිකය පත්ව තිබූ ආතතිය ලිහිල් කිරීමයි.සාමාන්‍ය තත්වයක් යටතේ එලෙස ආර්ථික පීඩනය ලිහිල් වීමක් සිදු වන්නේ නැත.

ඇතැම් ආර්ථික විශේෂඥයන් සදහන් කරන ආකාරයට රැපියලේ අගය පහල වැටීම ආර්ථික පද්ධතිය තුල තරඟකාරී ස්වභාවය වැඩිවීමට කෙටිකාලීනව  හේතුවන බව පෙනී යයි.මූලික ආර්ථික සිද්ධාන්ත අනුව එයට පූර්ණ ලෙස අපට එකඟ විය හැකිය.මෙම හේතුව නිසාම චීන යුවාන් ඒකකය එක්සත් ජනපද ඩොලරය සමඟ සම්භන්ද කිරීම සිදු කරනු ලබයි.

ගැටළුව වන්නේ වන්නේ විනිමය අනුපාතිකය අවප්‍රමාණ කිරීම සමඟ බැඳී පවතින අවාසිදායක තත්වයන් රැසක්ම තිබීමයි.මෙයට වඩා හොඳම උදාහරණය වන්නේ විනිමය අනුපාතිකය අවප්‍රමාණ කිරීමෙිදී  විදේශ මුල්‍ය ඒකක වලින් ලබා ගන්නා ණය ප්‍රමාණය සීඝ්‍රයෙන් ඉහල යාමයි.මෙහි ප්‍රතිපලය වන්නේ ණය වලින් බරිත ජාතියක් ඇතිවීමයි.මේ නිසා ප්‍රශ්නය වන්නේ මූල්‍ය අනුපාතිකය අවප්‍රමාණ කිරීමේදී අපනයන වැඩිවීමට වඩා ඒ වෙනවෙන් දරන්නට වන අවාසි සහගත තත්වයයි.

මෙම තත්වය පැහැදිලි කිරීම සඳහා එක් සරල උදාහරණයක් යොදා ගනිමු.මිල රැ 200 වන කිසියම් පාරිභෝගික භාන්ඩයක්  රැපියල් 210ට අලෙවි කිරීමේදී තරමක් විකිණුම අඩු වන අතර එම භාන්ඩයම රැපියල් 250ට අලෙවි කිරීමේදී එහි විකුණුම අවම අගයක් ගනී.නමුත් රැපියල් 200 භාන්ඩයට ඉහල ඉල්ලුමක් පවතී.මෙි නිසා අඩු ලාභයක් තබා විකිණීමේදී ඉහල ඉල්ලුමක් ලැබේ.නමුත් එක් භාන්ඩයක් රැපියල් 100ට අළෙවි කල හැකි බව මින් ප්‍රකාශ නොකෙරේ.එය නිෂ්පාදන මිලට වඩා අඩු අගයක් ගන්නා බැවින් වැඩිපුර විකිණීමේදී වැඩිපුර පාඩු සිදුවේ.

රැපියල අවප්‍රමාණ වීම මගින් අපනයන ධාරිතාවය ඉහල යන බවට පසුගිය ප්‍රායෝගික සාක්ෂි තිබේද?වර්ෂ 1990 දී රැපියලේ අගය එක්සත් ජනපද ඩොලර් 40 ක් වුවද වර්ෂ  2010 දී එය එක්සත් ජනපද ඩොලර් 115 ක් වීමේදී  රටේ අපනයන ගෙවුම් ශේෂය වැඩිවී ඇත්ද? නොමැත.

පෙර අවස්ථා වලදී ශ්‍රී ලංකාවේ විනිමය අනුපාතිකය න් අවප්‍රමාණ කිරීම් අසාර්ථක වූවේ මන්ද යන ගැටළුවට විවිධ හේතු පවතී.

1. සමහර අපනයන භාන්ඩ සඳහා දේශීය වටිනාකම යෙදවෙන්නේ  නිෂ්පාදන ශ්‍රමය සදහායි.විදේශයෙන් අමුද්‍රව්‍ය මෙහි ගෙන්වන විට  එම අමුද්‍රව්‍ය මිල ඉහල යාමේදී රැපියලේ අගය අවප්‍රමාණ වීම මඟින්  තරඟකාරී ලෙස ලාභ ලැබීමට ඇත්තේ මද සහයකි.

2. අපගේ සමහර අපනයන භාන්ඩවල ඉල්ලුමට අනුකූල වන පරිදි මිළ නම්‍යශීලීතාවය ඉතා අඩුය.අපට ඉතා හොඳ විදේශීය වෙළඳපලක් ඇති කුරැඳු සහ දියුණු රටවලට අපනයනය කරන නිමි ඇඳුම් මෙවන් නිෂ්පාදන ද්විත්වයකි.මෙම නිෂ්පාදන වල අළෙවිය කෙරෙහි මිල පරාසය බලපාන්නේ ඉතා අඩුවෙනි

රැපියල අවප්‍රමාණ කිරීමේ වාසි සහගත තත්වයන් ලෙසට අය වැය පරතරය විශාල ලෙස අඩුවීම ,විචක්ෂණ සාර්ව ආර්ථික ප්‍රතිපත්තීන්  සහ ස්ථාවර වැටුප් තල පවත්වා ගැනීම යන කරැණු දැක්විය හැකිය.මෙම වාසිදායක තත්වයන් උපකල්පනය කිරීම මගින් සංවර්ධිත මෙන්ම සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවලද ආර්ථිකයන් කඩාවැටුන අවස්ථා එමටය.

1. රැපියල අවප්‍රමාණ වීම මඟින්  ජීවන වියදම ඉතා සීඝ්‍රයෙන් ඉහල නගී.ආහාර , ඉන්දන සහ අනෙකුත් ආනයන භාන්ඩ වල මිල සීඝ්‍රයෙන් ඉහල යාම  රැපියල අවප්‍රමාණ කිරීම මඟින් සිදුවේ.මෙම තත්වය ජනතාවගේ මුළුතැන්ගෙට පමණක් නොව  දේශීය කර්මාන්ත වලටද බලපායි.දේශීය මෙන්ම අපනයන වෙළඳපළේ භාන්ඩ හා සේවා නිෂ්පාදකයන්ගේ ක්‍රියාකාරීත්වයට  මෙන්ම රාජ්‍ය අංශයේ ක්‍රියාකාරීත්වයටද මෙම පසුබිම අහිතකරව බලපායි.මෙය ශ්‍රම පිරිවැය වැඩිවීමට හේතුවේ.

2. පාරිභෝගික භාන්ඩ මිළ , ජීවන වියදම සහ  උද්ධමනය යන අංශ ත්‍රිත්වයම මෙම සන්දර්භය මත වැඩිවී සිදුවේ.ආර්ථික විද්‍යාඥයන් පවසන පරිදි උද්ධමන- විනිමය අනුපාතික අවප්‍රමාණ සර්පිලය (inflation- devalution spiral) ලෙස  මෙය හඳුන්වයි.වැටුප් සහ පිරිවැය එකිනෙක පසුපස හඹාගෙන යාමේ චක්‍රය මගින් කර්මාන්ත මත ප්‍රතිවිරැද්ධ බලපෑමක් ඇති කරයි.

අපනයනකරැවන් සහ සාම්ප්‍රදායක නියෝ ආර්ථික විශේෂඥයින් මෙහිදී පොහොර සහනාධාර බලාපොරොත්තු වන වියලි කලාපයීය ගොවීන් ගේ තත්වයෙන් ඔබ්බට පැමිණ කටයුතු කල යුතු බව පෙනේ.නිෂ්පාදන තත්වය සහ නිෂ්පාදන විවිධාංගීකරණය වර්ධනය නොකර විනිමය අනුපාතිකය අවප්‍රමාණ කිරීම අපනයනකරැවන්ට දීර්ඝ කාලීනව  ප්‍රයෝජනවත් නොවන බව අවධාරණය කල යුතුය.එසේ වුවද එය මීලඟ මැතිවරණයේදී විරැද්ධ පක්ෂයට පමණක් ප්‍රයෝජනවත් වේ.

ටයිම්ස් ඇසුරෙන් ...

පරිවර්තණය

අනුරාධ සේනාරත්න

ව්‍යවස්ථාදායක සභා නාටකය සහ ඉදිරි මැතිවරණ ප්‍රතිපල

ව්‍යවස්ථාදායක සභා නාටකය සහ ඉදිරි මැතිවරණ ප්‍රතිපල

මැතිවරණ වේදිකාවලදී පොරොන්දු වූ පරිදි යහපාලන රජය විසින් ශ්‍රී ලංකාව තුල ප්‍රජාතාන්ත්‍රිය සංකල්ප බල ගැන්වීම සඳහා වැදගත් පියවර කිහිපයක්ම ගැනීමට සැලසුම් කරන ලදි.මෙම වෙනස්වීම් හඳුන්වා දෙන ලද්දේ 19 වන ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය ඔස්සේය.ස්වාධීන කොමිෂන් සභා පිහිටුවීම මෙහි එක් වැදගත් අරමුණකි.ස්වාධීන පොලිස් කොමිෂන් සභාව, ස්වාධීන මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව යන විව්‍යස්ථාමය ආයතනික විව්‍යුහයන් ස්ථාපිත කිරීමට සැලසුම් කිරීම එම ආයතන වලට සුවිශාල කීර්තියක් ගෙන දෙන විප්ලවීය වෙනසක් විය හැකිව තිබිනි.

1978 සිට මේ දක්වාම පැවති සෑම රජයක් යටතේම දූෂිත සහ අක්‍රමික තත්ව වලට ලක්වූ මෙම කොමිෂන් සභා ස්වාධීන තත්වයට ගෙන ඒම කාලීන අවශ්‍යතාවක් බවට පත්වී තිබිනි.විධායක ජනාධිපතිවරයා විසින් අවධාරණය කරන ලද ආකාරයට ත්‍රිවිධ හමුදාවල සහ අනෙකුත් රාජ්‍ය ආයතන වල ස්වාධීන ක්‍රියාකාරීත්වය මෙමඟින් සහතික කිරීමට සමත්වේයැයි විශ්වාස කෙරිනි.17වන ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය මඟින් හඳුන්වා දෙන ලද විව්‍යස්ථාදායක සභාව මඟින් මෙකී ගැටළු වලට විසඳුම් සෙවීම අරමුණු කරන ලදි.නමුත්  රාජපක්ෂ පාලනය මඟින්ම මෙකී විව්‍යස්ථාදායක සභාව පසුකාලීනව දියාරැ කර දමන ලදි.

රාජපක්ෂ රෙජීමයේ පාලනය අවසන් කරමින් බලයට පැමිණි වත්මන් ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන මහතා විසින් විව්‍යස්ථාදායක සභාව නැවත වරක් හඳුන්වා දෙන ලදි.එසේ වුවද නැවත වරක් විව්‍යස්ථාදායක සභාවේ බලතල දියාරැ කර දමන ප්‍රවණතාවය කරළියට පැමිණ ඇත.

19 වන විව්‍යස්ථා සංශෝධනයේ අවසන් සංශෝධනය ඉදිරිපත් කිරීමේදී එය මඟින් විව්‍යස්ථාදායක සභාවට අග්‍රාමාත්‍යවරයා, කථානායකවරයා,විරැද්ධ පක්ෂ නායකවරයා, ජනපතිවරයා විසින් පත්කරන නියෝජිතයෙක් සහ පාර්ලිමේන්තුව විසින් අනුමත කරනු ලදුව පත්කල නියෝජිතයන් 6දෙනෙක් ඇතුලත් කරන ලදි.මෙකී නියෝජිතයන් සය දෙනා තෝරා පත්කර ගැනීමට විශේෂ තෝරා ගැනීමේ සැලැස්මක්ද සකස්කර තිබිනි.නමුත් මෙකී සමස්ථ ක්‍රියාවලියම දේශපාලනීකරණය වී තිබෙන බව බැලූ බැල්මට ඉතා හොඳින් පැහැදිලිය.

විව්‍යස්ථාදායක සභාව මෙහෙයවනු ලබන්නේ විව්‍යස්ථාවේ 41/A වගන්තිය මඟිනි.මෙකී විව්‍යස්ථාදායක සභාවට අග්‍රාමාත්‍යවරයා, කථානායකවරයා, විපක්ෂනායකවරයා, ජනපතිවරයා විසින් පත්කරන ලද පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයෙක්, පාර්ලිමේන්තුව විසින් පත්කරන ලද පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයෙක් සහ අග්‍රාමාත්‍යවරයා සහ විපක්ෂනායක විසින් පත්කරන ලද නියෝජිතයන් පස් දෙනෙකු අයත්වේ.විපක්ෂනායක සහ අග්‍රාමාත්‍යවරයා විසින් පත් කරනු  ලබන නියෝජිතයන් පස්දෙනාගෙන් අවම වශයෙන් දෙදෙනෙකුවත්  පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරැන් විය යුතුය.

විව්‍යස්ථාදායක සභාවේ සාමාජික සංඛ්‍යාව 10ක් වන විට එම කවුන්සලය නියෝජනය කරන පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරැන්ගේ සංඛ්‍යාව 3-10දක්වා විචලනය විය.විව්‍යස්ථාදායක සභාවේ වත්මන් නොනිල සාමාජිකයන් ලෙස අග්‍රාමාත්‍ය රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා, කථානායක කරැ ජයසූරිය මහතා, විපක්ෂ නායක ආර් සම්පන්දන් මහතා යන මහත්වරැන් ඇතුලත් වෙති.මෙම විව්‍යස්ථාදායක සභාවේ  ජනාධිපති නියෝජිතයා වන්නේ මහනඟර සහ බස්නාහිර සංවර්ධන අමාත්‍ය පාඨලී චම්පික රණවක මහතායි.කම්කරැ සහ වෘත්තීය සංගම් අමාත්‍ය ජෝන් සෙනෙවිරත්න මහතා ගරැ විපක්ෂනායකයා විසින් යෝජනා කරන ලද නියෝජිතවරයායි .මෙම විව්‍යස්ථාදායක සභාවේ පාර්ලිමේන්තුව විසින් යෝජනා කරන ලද නියෝජිතයා වන්නේ විජිත හේරත් මහතායි.මෙයට පත්කරන ලද අග්‍රාමාත්‍යවරයා ගේ නියෝජිතයා වන්නේ හිටපු අධිකරණ අමාත්‍ය විජේදාස රාජපක්ෂ මහතායි.

පසුගියදා ආචාර්ය විජේදාස රාජපක්ෂ මහතා එම තනතුරෙන් ඉල්ලා අස්වෙන ලදුව ඒ වෙනුවට විව්‍යස්ථාදායක සභාවට පත්කිරීමට කිසිදු පුද්ගලයෙකුගේ නමක් යෝජනාවී නොමැත.මෙම තත්වය මත ඉදිරි දින 14ක කාලය ඇතුලත විව්‍යස්ථාදායක සභාවේ ඇතිවූ පුරප්පාඩුවට කිසියම් පුද්ගලයෙකු යෝජනා කරන ලෙස ජනපතිවරයා වෙත විව්‍යස්ථානුකූල ඉල්ලීමක් කරන ලදි.මෙම සභාව වෙත යෝජනා කරන ලද සිවිල් සමාජ සාමාජිකයන් තිදෙනා වන ආචාර්ය ඒ.ටී ආරියරත්න මහතා, ආචාර්ය රාධිකා කුමාරස්වාමි මිය සහ ෂිබ්ලි අෂීස් යන නම් යෝජනා කරන ලද්දේ අග්‍රාමාත්‍යවරයායි.

විව්‍යස්ථාදායක සභාවේ මූලික කාර්යභාරය වනුයේ ස්වාධීන කොමිෂම් සභාවන්ට අදාල නව පත්වීම් සඳහා සුදුසු පුද්ගලයන් නිර්දේශ කිරීමයි.මෙයට මැතිවරණ කොමිෂම, රාජ්‍ය සේවා කොමිෂම, අල්ලස් කොමිෂම සහ අනෙකුත් රාජ්‍ය ආයතන අයත්වේ.විව්‍යස්ථාදායක සභාවේ පූර්ව නිර්දේශයෙන් තොරව කිසිදු පත්වීමක් සිදුකිරීමට විධායක ජනපතිවරයාට බලතල නැත.

දේශපාලන පත්වීම් සහිත වුවද විව්‍යස්ථාදායක සභාව පිහිටුවාලීම සත්‍ය වශයෙන්ම ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය තහවුරැ කිරීමට යහපාලන රජය ගත් නිර්භීත සහ හොඳ පියවරකි.පසුගිය රාජපක්ෂ රජය පාර්ලිමේන්තු කවුන්සිලය නමින්  විව්‍යුහයක් ස්ථාපිත කර තිබූ අතර එහි රජය පාර්ශවයෙන් නියෝජිතයන් තිදෙනෙකුද විරැද්ධ පාර්ශවයෙන් නියෝජිතයන් දෙදෙනෙකුද  සහිත විය.වෙනත් අයුරකින් පවසතොත් රජයට අවශ්‍ය දේ රජය අනිවාර්යෙන්ම ලබා ගැනීම එකල සිරිතයි.

මෙලෙසට විව්‍යස්ථාදායක සභාව මඟින් පාර්ලිමේන්තු කවුන්සිලය විස්ථාපනය වූ අතර අදාල පත්වීම් සිදු කරන ආකාරයේ ප්‍රජාතාන්ත්‍රීය ලක්ෂණ වල ප්‍රගමණයක් දැකිය හැකිවිය.නමුත් එහි සියළුම සාමාජිකයන් පාහේ රජය නියෝජනය කරන්නන් විය.සිවිල් නියෝජිතයන් පවා පත්කරන ලද්දේ අග්‍රාමාත්‍යවරයා විසිනි.විපක්ෂ නායකවරයා විසින් අදාල විව්‍යස්ථාදායක සභාවට කරන ලද පත්වීම් වල දේශපාලනික ස්වභාවය පිලිබඳව අවස්ථා කිහිපයකදීම වාද විවාද ඇතිවිය.ආරම්භක අවස්ථාවේ සිටම විපක්ෂනායකවරයා මෙම සභාවට කරන ලද පත්කිරීම් සම්භන්දව විවාදාත්මක තත්වයක් විය.මේ අතර ඒකාබද්ධ විපක්ෂය පාර්ලිමේන්තුව තුල නියෝජනය කරන බහුතරය පදනම් කර ගනිමින් විපක්ෂනායක ලෙස ඔවුන්ගේ කන්ඩායමේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයෙකු පත්කරන ලෙස ඔවුන් විසින් ඉල්ලා සිටින ලදි.නමුත් තවදුරටත් කථානායකවරයා දෙමළ සන්ධාන නායක සම්පන්දන් මහතා කෙරෙහි  විපක්ෂනායක වශයෙන් සිය විශ්වාසය තබා ඇත.

කෙසේ වෙතත් අග්‍රාමාත්‍යවරයාට විරැද්ධව ඒකාබද්ධ විපක්ෂය මඟින් ගෙන එන ලද විශ්වාසභංග ඡන්ද විමසුමේදී විපක්ෂනායකවරයා එයට විරැද්ධව සිය ඡන්දය භාවිතා කිරීම විරැද්ධ පක්ෂ නායකත්වයකින් බලාපොරොත්තු විමට අපහසු තත්වයකි.සත්‍ය වශයෙන්ම විරැද්ධ පක්ෂ නායකත්වය අග්‍රාමාත්‍යවරයා ඇතුළු රජයේ දුර්වලතා දැකිය යුතු වුවද විපක්ෂනායකවරයා නිරන්තරවම විරැද්ධ පක්ෂය විවේචනය කර තිබෙන බව පෙනේ.

විපක්ෂනායකවරයා පිලිබඳ මෑතදී දෙවන වරට ඇතිවූ ආන්දෝලාත්මක සිදුවීම නම් ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණයෙන් පසුව ඔහු විසින් ඒ පිලිබදව සිදු කරන ලද  පසු විපරම් කතාවයි.එහිදි ඔහු විසින් පවසන ලද අයුරට එ.ජා.ප, යූ.පී.එෆ්.ඒ , ශ්‍රී.ල.නි.ප ජ.වි.පෙ සහ ටී.එන්.ඒ ඡන්ද එක්ව ගතහොත් සමස්ථ ඡන්ද ප්‍රතිශතය 55.31% වන බවත් එම ප්‍රතිශතය ශ්‍රී ලංකා පොදු ජන පෙරමුණ ලබා ගත් 46.19%ඡන්ද ප්‍රතිශතයට වඩා බෙහෙවින් වැඩි වන බවත්ය.මෙම ප්‍රකාශය  මගින්  ඔහු රජයේ පාර්ශවය නියෝජනය කිරීම මනාව පැහැදිලි වන බව ඒකාබද්ධ විපක්ෂයේ අදහසයි.

මෙම තත්වය මඟින් පැහැදිලි වන්නේ විව්‍යස්ථාදායක සභාවේ සාමාජිකයින් පත් කිරීමේදී රජය විසින් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ අවකාශය පවත්වා ගනිමින් රජයේ පාර්ශවයෙන් පමණක් නොව විරැද්ධ පාර්ශවයෙන්ද සාමාජිකයන් පත් කිරීමේ වැදගත් කමයි.පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී විජිත හේරත් මහතාට විව්‍යස්ථාදායක සභාවේ සාමාජිකත්ව අවස්ථාවක් නොලැබීම සැලකිය යුතු තත්වයකි.

හිටපු අග්‍ර විනිශ්ච්‍යකාරවරයා පත් කිරීමේදී එය විව්‍යස්ථාදායක සභාවෙන් සිදු කල නිර්දේශයක් නොවීම මෙහි ලා යහපාලන සංකල්ප වලට විරැද්ධව යාමක් බව පැහැදිලිය.පසුව ඔහුට විරැද්ධව චෝදනාද එල්ල විය.අනෙක් වැදගත් කරැණ නම් අල්ලස් කොමිෂමේ අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් දිල්රැක්ෂි ඩයස් වික්‍රමසිංහ මහත්මිය අදාල ධූරයෙන් ඉල්ලා අස්වීමය.මෙයට හේතු ලෙස දක්වා තිබුනේ එල්ලවූ දේශපාලන බලපෑම්ය.මෙවන් තත්වයන් යහපාලන සංකල්ප වලට හෝ පවතින සම්මුති රජයට හෝ කිසිදු හිතකර තත්වයක් ජනිත නොකරන බව අවධාරණය කල යුතුය.දිරාපත්වූ පදනමක සිට කඩා වැටීමට ප්‍රථමව ඒ බව අවධානයට ගෙන දුර්වල පදනම ශක්තිමත් කර ගැනීම යහපාලන සංකල්ප වල පැවැත්මට හිතකාමී වූ සියළු දෙනාගේ  දැක්මයි.මන්ද මෙවන් අඩු පාඩු කෙරෙහි එජාප ප්‍රමුඛ යහපාලන රජය අවධානය දැක්විය යුතු කාල සීමාව දැන් දැන් වේගයෙන් ගෙවී යමින් පවති.මෙම ප්‍රවාහයේ අවසානය ඉදිරියේ පැමිණෙන පළාත් සභා , මහ මැතිවරණ සහ ජනපතිවරණ කෙරෙහි ඉතා අහිතකර ලෙස බලපෑම් කල හැකිය

ඉංග්‍රීසි ජාතික පුවත්පතක් ඇසුරිනි
පරිවර්තනය

අනුරාධ සේනාරත්න

වර්තමාන ශ්‍රී ලාංකීය ආර්ථික සංවර්ධනය ලෝක බැංකු ඇසින්

වර්තමාන ශ්‍රී ලාංකීය ආර්ථික සංවර්ධනය ලෝක බැංකු ඇසින්

මෙරට මූල්‍යමය සහ බදු ප්‍රතිපත්ති ප්‍රතිසංශෝධනය තුලින් සහ අන්තර් ජාතික මූල්‍ය අරමුදල මඟින් දියත් කරන වැඩසටහන් නිසා ආර්ථිකයේ කෙටි කාලීන ස්ථාවරත්වයක් ඇතිවී තිබේ.ලෝක බැංකු වාර්තාව මඟින් අවධාරණය කරන ආකාරයට ආදායම් මත පදනම් වූ බදු ප්‍රතිපත්ති ප්‍රවේශයක් මඟින් විදේශ ආයෝජන දිරිගැන්වීම  සඳහා පසුබිම සකසන බදු අවකාශයක් මෙරට තුල නිර්මාණය කරනු ලැබේ.මධ්‍යකාලීන පදනමක් යටතේ රටේ ආර්ථික වර්ධනය රඳා පවත්වා ගත හැකි කාර්යක්ෂම පාරිභෝගික භාන්ඩ හා සේවා සැපයීම මෙහිදී අතිශයින් වැදගත්ය.තරඟකාරීත්වය සහ පාලන විව්‍යුහය ප්‍රවර්ධනය කල හැකි විව්‍යුහාත්මක ප්‍රතිසංස්කරණයන් සිදුකිරීමට මෙහිදී ලෝක බැංකු අවධානය යොමුවී ඇත.

ඉහත ආර්ථික ප්‍රතිසංස්කරණ මඟින්  ලෝක බැංකුව බලාපොරොත්තු වූවේ මෙරට දළ දේශීය නිෂ්පාදනය 2016 වර්ෂයේදී 2015 ට සාපේක්ෂව නියත මට්ටමක පවත්වා ගැනීමත් 2017 වර්ෂයේදී  එය  5%කට තරමක් වැඩි අගයක රඳවා තබා ගැනීමත් ය. 2018 වර්ෂයේ සිට ආපසු හැරී බලන විට මෙම ඉලක්ක එක්තරා දුරකට සඵල වී ඇති මුත් 2018 වර්ෂයේ මුල් කාර්තුවේදී  දළ දේශීය නිෂ්පාදනයේ වර්ධනය නැවතත් පහල අගයකට පහත බැස ඇති බව පෙනීයයි.පාරිභෝගික භාන්ඩ ආනයන කිරීමේදී දළ දේශීය නිෂ්පාදනයේ වර්ධනය කෙරෙහි වන සෘනාත්මක බලපෑම සංචාරක කර්මාන්තය, පොදු සහ පුද්ගලික ආයෝජන මඟින් ආවරණය කල හැකිව තිබේ.

පසුගිය විනිමය අනුපාතික අවපාතනයන් සහ එකතු කල බද්ද මත අගය (vat) ඉහල යාම් නිසා 2016 සහ 2017 වර්ෂ වලදී උද්ධමනය ඉහල නැඟ ඇත්තේ අන්තර් ජාතික පාරිභෝගික භාන්ඩ මිළ පහත වැටීමේ ප්‍රවණතාවයක් පවතින අතරය.ආනයන වියදම අඩුකිරීමෙන් සහ සංචාරක කර්මාන්තය ඉහල නැංවීමෙන් ඉදිරි වර්ෂ  වලදී අය-වැය හිඟය අවප්‍රමාණ කිරීම ලෝක බැංකුවේ එක් අරමුණකි.

වර්තමාන වර්ධනයන්

ගෝලීය මට්ටමෙන් එල්ලවූ භාහිර බලපෑම් නිසා 2015 වර්ෂයේදී සාර්ව ආර්ථික (macro economic) වර්ධනයේ ඇතිවූ පසුබෑම  ආවරණය කිරීම සඳහා ප්‍රතිපත්තිමය විකරණයන් කිහිපයක් සිදු කරන ලදි.මේ නිසා අමාත්‍ය මණ්ඩලය විසින්  ආදායම් බදු සහ  එකතු කල බද්ද මත අගය  සංශෝධනය කිරීමේ  කැබිනට් මණ්ඩල තීරණයන් නිකුත් කිරීම මගින් 2016  අයවැය හිඟය දළ දේශීය නිෂ්පාදනයෙන් 5.9% සිට 5.4% දක්වා අගයකට පහත හෙළීමට ඉලක්ක කරන ලදි.දැඩි  මූල්‍යමය ප්‍රතිපත්තීන් අනුගමනය කිරීම මඟින් නොවැළැක්විය හැකි ලෙස ඉහල යන උද්ධමනය පාලනය කිරීම මෙහි ප්‍රධාන අරමුණ විය.

ඉහත මූල්‍යමය හා ආර්ථික ප්‍රතිපත්තීන් අනුගමනය කිරීමේදී 2016 වර්ෂයේ මුල් අර්ධයේදී ආර්ථිකය 2015 වර්ෂයේ එම අර්ධයට සාපේක්ෂව 3.9% ප්‍රමාණයකින් වර්ධනයක් පෙන්වීය.2016 අගෝස්තු මස උද්ධමනය 4%ක් දක්වා ඉහල යාමේදී හර උද්ධමනය 4.1%ක අගයක ස්ථාවරව පැවතිනි.බදු එකතු කිරීමේ ක්‍රමවේදයන් වඩා විධිමත් වීමේදී එම වර්ෂයේ  මුල් මාස පහ තුල අය වැය  හිඟය  සුළු වශයෙන් අඩු වන්නට විය.කෙසේ වුවද 2016 ජූලි මස මෙම නව  එකතු කල අගය මත බද්ද සංශෝධනය සඳහා වූ යෝජනාවලිය ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ නියෝගයක් මඟින් අත්හිටුවන ලදි.එයින් මසකට පසුව නැවතත් එම නව ප්‍රතිසංශෝධනයන් ක්‍රියාත්මක කිරීම සිදු විය.මේ අතර බොරතෙල් මිළ පහල වැටීමත් සංචාරක කර්මාන්තයේ වර්ධනයත් යන කරැණු නිසා ශ්‍රී ලංකාවේ විදේශ ගිණුම්  වල වටිනාකම ඉහල නැංවිනි .සමකාලීන  දේශපාලන ස්ථාවරභාවය සහ යුරෝපා සංගමය මගින් නැවත ලබාදෙන ලද ඇඟළුම් ඇතුළු අනෙකුත් භාන්ඩ අපනයන බදු සහන පදනම් වෙමින්  ලංකාවේ නිල විදේශ සංචිත ඉහල නැඟීම සිදුවිය.

මේ අතර ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල මඟින්  එක්සත් ජනපද ඩොලර් බිලියන 1.5 ක ආධාර මුදලක් සාර්ව ආර්ථික ස්ථායීතාවය සහ විව්‍යුහාත්මක ප්‍රතිසංස්කරණයන් සඳහා වූ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රවර්ධනය සඳහා ලබාදෙන ලදි.එමෙන්ම ලෝක බැංකුව විසින් එක්සත් ජනපද ඩොලර් මිලියන 100 ක ආධාර මුදලක් අය වැය ප්‍රතිපාදන ලෙසින් රාජ්‍ය අංශය, තරඟකාරීත්වය , පාරදුෂ්‍යභාවය සහ  අය වැය කළමනාකරණය යන අංශ වල ප්‍රතිසංස්කරණ කටයුතු සඳහා ලබා දෙන ලදි.මෙම වැඩසටහන ජයිකා(JAICA)ආයතනය විසින් සම්භන්ධීකරණය කරනු ලැබූ අතර එමගින් තවත් වැඩිපුර එක්සත් ජනපද ඩොලර් මිලියන 100 ක අය වැය  ණය මුදලක්  ඉහත ප්‍රතිපත්ති ප්‍රතිසංස්කරණයන් සඳහාම ලබාදී තිබුනි.


                            අභියෝගයන්

5%ක් වූ වර්ධන වේගයක් ස්ථාවරව පවත්වා ගැනීමට නම් ශ්‍රී ලංකාව  බදු පදනම පුළුල් කිරීමෙන්  බදු ආදායම් ඉහල දැමිය යුතුව ඇත.මධ්‍යකාලීන ලෙස  සරල බදු අයකිරීමේ ක්‍රමවේදයන් සහිත පද්ධතියක් ස්ථාපිත කිරීම,බදු පරිපාලන පද්ධතියේ කාර්යක්ෂමතාවය ඉහල නැංවීම,අපනයන තරඟකාරීත්වය ඉහල නැංවීම,2019 දී කල්පිරෙන යුරෝ බැඳුම්කර ප්‍රතිමූල්‍යකරණය කිරීමේ අවධානම කළමනාකරනය කිරීම යන කරැණු මඟින් ශ්‍රි ලංකාවට බදු ආදායම ඉහල නංවා ගැනීමේ කාලීන අවශ්‍යතාවය පැන නැඟ ඇත.

රජය විසින් රටේ දුප්පත් ජනතාව මත ඇති වන බලපෑම අවම වන පරිදිත් තරඟකාරීත්වය උපරිම වන පරිදිත් එහි බදු ප්‍රතිපත්ති පද්ධතිය සකසා ගත යුතුය.එකතු කල අගය මත බද්දෙන් නිදහස් කිරීම් (VAT) ඉවත් කිරීමෙන් එම අවස්ථා බොහෝමයක්  සමානුපාතික නොවන අයුරින් ඉහල අදායම්ලාභීන්ට වාසි සහගත ලෙස බලපාන අයුරැ පෙනීයයි.සමාජ ආරක්ෂන ජාලයක් යටතේ ඉලක්කගත සමාජ පිරිවැය මත තැබීම සමාජයේ අඩු ආදායම්ලාභීන්ට අවම බදු පිරිවැයක් ලබාදීමේ සාර්ථක ක්‍රමවේදයක් වන්නේය.වැට් පද්ධතිය නවීකරණය සහ සරල හා කාර්යක්ෂම බවට පත් කිරීමෙන් රාජ්‍ය ආදායම් අවකාශය වැඩිවන අතර මෙම අතිරික්ත ආදයම යටිතල පහසුකම් වැඩිදියුණු කිරීම, සෞඛ්‍ය ප්‍රවර්ධනය සහ රටේ අධ්‍යාපනයේ ගුණාත්මක බව වර්ධනය යන අරමුණු වෙනුවෙන් කැපකල හැකිය.මෙම පියවරවල් ප්‍රතිසංස්කරණ වැඩසටහනකට අත්‍යාවශ්‍යවේ.

චීන ආර්ථිකයේ පසුගිය සමය පුරාවට සිදුවූ අවපාතනය , මැදපෙරදිග, රැසියාව සහ යුරෝපා සංගමයේ ආර්ථිකයන්හි අර්බුදකාරී අලකලංචි තත්වයන්  ශ්‍රී ලාංකේය අපනයනයන් සහ විදෙස් ආදායම් මත සෘජුවම බලපායි.අර්බුදකාරී ගෝලීය මූල්‍ය ආර්ථික පසුබිමක් තුල ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රාග්ධනය පිටතට ගලායන අතර ණය පොලී අනුපාතිකයන් ඉහල අගයන් ගනී.

ආදායම් මෙහෙයුම්, තරඟකාරීත්වය, පාලනය යන අංශවල ප්‍රතිපත්තිමය විකරණයන් සිදුකිරීමේ අවශ්‍යතාවය තවදුරටත් ශ්‍රී ලංකාවට පවතී.මෙම ප්‍රතිපත්ති ප්‍රතිසංස්කරණයන් නිසි පරිදි සිදු කරන්නේ නම් මෙරටට ඉහල මධ්‍යම මට්ටමේ ආදායම් ලබන රටවල් ගොන්නට එක්විය හැකිවනු ඇත.

ලෝක බැංකුව විසින් නිකුත් කරන ලද ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථික වර්ධන වාර්තාව ඇසුරෙනි.

අනුරාධ සේනාරත්න

ශ්‍රී ලාංකීය වර්තමාන දේශපාලන අර්බුදය තුල යහපාලනය ප්‍රතිසංස්කරණය කල හැක්කේ කෙසේද?

ශ්‍රී ලාංකීය වත්මන් දේශපාලන අර්බුදය තුල  යහපාලනය  ප්‍රතිසංස්කරණය කල හැක්කේ කෙසේද?

වර්තමානයේ ශ්‍රී ලංකාව තුන්කොන් දේශපාලන අර්බුදකාරී තත්වයකට පිවිසෙමින් පවතී.මින් පලමු වැන්න පරිපාලන මට්ටමින් විධායකය සහ ව්‍යවස්ථාදායකය එක් දේශපාලන කන්ඩායමක් සතු වීමත් විමධ්‍යගත බලය තවත් දේශපාලන කන්ඩායමක් සතුවීමත් යන කරැණයි.දෙවැන්න ආණ්ඩුව තුල පවතින අර්බුදකාරී වාතාවරණයයි.තෙවැන්න  පරිවර්තනීය පුළුල් දේශපාලන ප්‍රවාහයක් වර්තමාන දේශපාලන ආකෘතිය ආක්‍රමණය කරමින් තිබීමයි.

පලමු වැන්න ලෙස යහපාලන රජය සම්මුතිවාදී ප්‍රවාහයක් තුල ඉදිරියට යාමේදී දක්වන දුබලතාවය හෝ නොහැකියාව කැපීපෙනේ.යහපාලන රජයේ මූලික අරමුණු වූ ව්‍යවස්ථාව විකරණය කිරීමෙන් දේශපාලනමය ප්‍රතිසංස්කරණ සිදුකිරීම, දූෂණයෙන් තොර රජයක් ඇතිකිරීම, සුළු ජාතීන්ගේ අයිතිවාසිකම් බලගැන්වීම මඟින් ජනවාර්ගික ඒකාබද්ධතාවය සහ සංහිදියාව තහවුරැ කිරීම යන අරමුණු සාක්ෂාත් කිරීම
 මේ වන විටත් අර්බුදකාරී තත්වයක පවතී.

කෙටිකාලීන හා සුළු ඉලක්කයන්  සපුරාලීම මත සෑහීමකට පත්වීමට යහපාලන රජය උත්සහ කරමින් සිටියදී , එහි බහුතර ජනප්‍රියතාවයේ පදනම දිගින් දිගටම සෝදාපාළුවට ලක්වෙමින් පවතින බව පෙනීයයි.මෙි නිසා එහි බහුතර ඡන්ද පදනම රැක ගැනීමේ හා වර්ධනය කිරීමේ උපායමාර්ගික සැලසුමක් එය ගොඩනැංවීමට මුල්වූ කිසිදු නායකත්වයකට නොමැති බව අවධානයට ලක්වේ.හීනවෙමින් පවතින ජනප්‍රියභාවය සහ ඡන්ද පදනම වේගයෙන් බිඳවැටෙමින් පවතින වාතාවරණයක් යටතේ සිරිසේන-වික්‍රමසිංහ රජය ඉදිරියේදී පැවැත්වීමට නියමිත  පළාත් සභා , පාර්ලිමේන්තු සහ ජනාධිපතිවරණ කෙරෙහි මීට වඩා දැඩි අවධානයක් යොමු කිරීමේ අවශ්‍යතාවය දකිමු.

ද්වීතිය මට්ටමේදී ඉස්මතු වන අර්බුදයන් ආංශීයව විවිධ මට්ටම් වලින් පැන නැඟී ඇත.දෛනිකව ප්‍රාදේශීය සභාවල පරිපාලන ගැටළු ඉස්මතුවීම මෙහි වඩාත් කැපීපෙනෙන තත්වයකි.වසංගත රෝග තත්වයන් උත්සන්න වෙමින් පවතින වාතාවරණයක් තුල නාගරික කැලිකසල ගැටළුවට සාර්ථක පිලිතුරක් ලබාදීමට නොහැකිවීම සහ රජයේ වැදගත් සමහර සේවාවන් පවත්වාගෙන යාමට මධ්‍යම රජය, පළාත් සභා සහ ප්‍රාදේශීය සභාවන් අසමත්වීම මෙහි ලා ප්‍රධාන තැනක් ගනී.බොහෝවිට මධ්‍යම රජයේ දර්ශනය පළාත්සභා සහ ප්‍රාදේශීය සභා වලින් නොසකා හැරීම මෙහිලා ලඝුකොට නොසැලකිය යුතුය.ප්‍රාදේශීය සභා සහ පළාත්සභා වෙනත් දේශපාලන හස්තයක බහුතර බලය යටතේ පැවතීමත් ඒ හරහා මධ්‍යම රජය අපකීර්තියට පත්වන ආකාරයේ කුමන්ත්‍රණ දියත් කිරීමත් පසුගිය ඒකාධිපති පවුල් පාලන රාජ්‍යතන්ත්‍රය තුලින් දියත්වූ කූට උපක්‍රමයන්ය.

ප්‍රජාතාන්ත්‍රික රජයකින් ජනතාව බලාපොරොත්තු වන ඉතා වැදගත් අරමුණක් යහපාලන රජය මඟින් ජනතාවට ඉටුවී නොමැති බව පෙනීයයි.සංවාධාත්මක, විවාදාත්මක, ගිවිසුම් සහගත ප්‍රවේශයන් ඔස්සේ විවිධ සමාජ ස්ථරයන් නියෝජනය කරනු ලබන තරඟකාරී ඉල්ලීම් නිසි කළමණාකරනය හෝ ඒවාට විසඳුම් ලබාදීමට යහපාලන රජය දැරෑ උත්සහයන්  උපායමාර්ගිකව සාර්ථක තලයකට පැමිණ නොමැත.සයිටම් ගැටළුවේදී යහපාලන රජය විසින් ලබාදෙන ලද විසඳුම එම ගැටළුව  නියෝජනය කරන සියළු සමාජ ස්ථර වලට වගකීම් සහ අවස්ථාවන් සාධාරණව ලබාදුන් බවක් නොපෙනේ.පසුගිය රාජපක්ෂ පාලන සමය විසින් නිදහස් අධ්‍යාපනය සඳහා විකල්පයක් ලෙස ඉදිරිපත් කල මෙම සංකල්පය , පෞද්ගලික අධ්‍යාපන විව්‍යසායකයන් සඳහා රාජපක්ෂ රජයේ පැවති පූර්ණ පක්ෂපාතීත්වය පෙන්වූ ප්‍රතිමූර්තියක් බඳුය.නිදහස් අධ්‍යාපනය සඳහා පූර්ණ අභියෝගයක් ලෙසත් අධ්‍යාපනය වානිජ්‍යකරණයේ සංකල්ප ප්‍රායෝගිකව ක්‍රියාත්මක කිරීමක් ලෙසත් මෙම වෛද්‍යවිද්‍යාලය එම රජයෙන් අරඹන ලදි.

ප්‍රතිපත්ති නවීකරණය(policy innovation) සහ නිර්මාණාත්මක කළමනාකරණය(creative compromise)තුලින් ඉහත සයිටම් ගැටළුව නිරාකරණයේදී  යහපාලන රජය විසින් තුල්‍ය විසඳුමක් තුලින් සමාජය වෙත ඉටුවි යුතු මූලික කාර්රයභාරය මේ දක්වා  සාර්ථකව ඉටුවී නොමැත.අවසානයේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී, නෛතික  රාමුව තුල වූ එක්තරා සාමකාමී පොදු වේදිකාවක් වෙත මේ වන විට සයිටම් විසඳුම යහපාලන රජය විසින් ප්‍රවේශ කර තිබේ .කෙසේ වුවද යහපාලන රජය සිත්හි තබාගත යුතු වැදගත්ම කරැණ නම්  ප්‍රමාදය නිසා සමාජ අර්බුද  තීව්රවීම සිදුවන්නේ නම් ඒ නිසා ඇතිවන ප්‍රචන්ඩ සමාජ ප්‍රවාහය සමාජ දේශපාලන පදනම අසමතුලිත කරන බවය.

මෙම තුන්කොන් අර්බුදය නිසා ඇතිවන සෘනාත්මක දේශපාලන බලපෑම් අවම කර ගත හැක්කේ කෙසේදැයි විමසා බලමු.කිසියම් ප්‍රතිකාරාත්මක ක්‍රියාවලියකින් වර්තමාන සෘනාත්මක ප්‍රවාහය ආපසු හැරවීමට හැකිවේද?ඒ සඳහා සිරිසේන-වික්‍රමසිංහ රජයට කිසියම් ක්‍රියාමාර්ගයක් ගැනීමට පවතින කාලය ප්‍රමාණවත්ද?විමසා බලමු.

මෙම අර්බුදකාරී වාතාවරණය සමනය කල හැකි සේම එහි සෘනාත්මක ප්‍රතිපල අවම කල හැකි තත්වයක් ප්‍රමාද වී හෝ තවත් පවතින බව කිව යුතුය.ක්ෂණිකව වෙනස් වෙමින් පවතින වත්මන් සමාජ ප්‍රවාහය හමුවේ යහපාලන රජයේ ප්‍රාථමික කාර්රයභාරයන්  වන කාර්යක්ෂම පරිපාලනමය හා කළමණාකාරීත්ව අරමුණ උදෙසා අභ්‍යන්තර ඝට්ටනකාරී විව්‍යුහයේ සිට  ක්‍රියාශීලී,  එකමුතු දේශපාලනික යාන්ත්‍රණයක් බවට ඉක්මනින්ම පරිනාමයවීම  අත්‍යාවශ්‍ය කටයුත්තකි.බොහෝමයක් අමාත්‍යාංශ වල පසුගාමී තත්වය තවදුරටත් යහපාලන රජයේ පරිපාලනික මන්දගාමී ස්වභාවය හැකි ඉක්මනින් වෙනස් විය යුතු බව පවසන සාධකයකි.

මෙම තත්වය නිවරදි මාවතකට ප්‍රවේශ කිරීමට පවතින වාතාවරණය මත ප්‍රමාණවත් කාලයක් ඉතිරිව තිබේද? රාජ්‍ය තන්ත්‍රය පවත්වා ගැනීමේ න්‍යාය පත්‍රය සම්භන්දයෙන් යහපාලන රජයේ එක් පාර්ශවකරැවෙකු වන ශ්‍රි ලංකා නිදහස් පක්ෂය මත අධික වගකීමක් සහ පරාදීනත්වයක් නොපැවරීම යහපාලන රජය කල යුතුව තිබිනි.මෙහිදී අතිගරැ ජනාධිපතිතුමන් සහ ගරැ අග්‍රාමාත්‍යතුමන් යහපාලන රජයේ  ස්ථායීතාවය සහ පැවැත්ම සම්භන්දයෙන් කරට-කර තුල්‍යතාවයක් පවත්වා ගැනීම අතිශය වැදගත් කරැණකි.එමෙන්ම පාලන සන්ධානයේ ඒකාබද්ධතාවය සහ සමායෝජනය වඩාත් පුළුල් ලෙස ප්‍රසාරණය කල හැකි නම් එය අවාසනාවන්ත ලෙස අකර්මන්‍යවීම වළක්වා ගතහැකිය.කාළනුරෑපී හා ප්‍රායෝගික සම්මුති රජයක් ලෙස ක්‍රියාත්මක වීමෙන්  නාමික මට්ටමින් පමණක්  රජයක් ස්ථායී වන බව ලෝක දේශපාලනයේ අනේකවිද උදාහරණ මඟින් පහදාදිය හැකිය.නමුත් කාළානුරෑපී හා ප්‍රායෝගික සම්මුති රජයක් දේශපාලනික මට්ටමෙන් ස්ථායී හා කාර්යක්ෂම වීමට නම් ජනාධිපතිවරයා සම්පූර්ණ බලසහිත විධායක ජනාධිපතිවරයෙක් වීම අත්‍යාවශ්‍ය සාධකයක් බව පසුගිය රාජපක්ෂ පාලන සමය පෙන්වාදේ.

මෙහිදී ඔහුට අවස්ථනුරෑපී හා ප්‍රායෝගික පදනම මත  සම්මුති රජයේ ස්ථායීතාවය හා දේශපාලනික ක්‍රියාකාරීත්වය ඉහල නැංවිය හැකිය.

මෙම  සංකල්පයන් කිසිවක් නව අදහස්  නොවේ.යහපාලන රජය පිහිටවූ මුල්ම මාසය ඇතුලතදීම  සිවිල් සමාජ ක්‍රියාකාරීන් මෙයට සමාන යෝජනා රැසක් ගරැ ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන මැතිතුමාටද ගරැ අග්‍රාමාත්‍ය රනිල් වික්‍රමසිංහ මැතිතුමාටද ඉදිරිපත් කරන ලදි.සෘජු හා වක්‍රාකාර යන දෙආකාරයෙන්ම යහපාලන රජය අක්‍රීය වියහැකි ප්‍රතිපත්තීන් පිලිබඳව අනතුරැ අඟවා තිබිනි.දේශපාලනමය මඩගොහොරැවක   පල්වෙමින් පැවති ශ්‍රී ලංකාවේ සමාජ සංස්කෘතික සන්දර්භය නවමු ප්‍රජාතාන්ත්‍රීය ප්‍රවේශයකට යොමු කිරීමේ නව රජයක් පිහිටුවීමේ සිවිල් සමාජ ක්‍රියාකාරිකයින් අතර අතිපූජ්‍ය  මාදුළුවාවේ සෝභිත හිමියන්ට ප්‍රමුඛස්ථානයක් ලැබිනි.නමුත් ඒ වන විටත් අභිනවයෙන් තේරී පත්වී සිටි  ජාතික නායකත්වයන් උන් වහන්සේගේ ඇතුළු සිවිල් සමාජ ක්‍රියාකාරීන්ගේ මඟපෙන්වීම් කෙරෙහි කාලය හෝ අනුකූලතාවය මිඩංගු නොකල බැව් ඇතැමුන් චෝදනා කරති.මෙහිදී ඒ සඳහා කැමැත්තක් සහ අවශ්‍යතාවයක්  තිබුනද ඔවුන්ට සිය දේශපාලනමය සහ ප්‍රතිපත්තිමය  වගකීම් සම්භන්දයෙන් ගැඹුරැ හැඟීමක් තිබුනේද යන්න ගැටළුවකි.

යහපාලන රජයේ පාලන කාලයෙන් 3/5කට වඩා ගෙවී ගොස් ඇති වර්තමාන අවධියේදී එහි වර්තමාන මන්ද  ක්‍රියාකාරී තත්වයෙන් මිදීමේ අභියෝගයට කෙසේ මුහුන දිය හැකිද?නමුත් මෙකී තත්වය යටතේ යහපාලනයට නැවතත් ඉස්මතු වීමට අවශ්‍ය විභව සම්පත් වර්තමාන සමාජ දේශපාලනික ශක්ති සංචිතය තුල නොමැත.යහපාලනය මුහුනදී තිබෙන මෙකී තත්වය නිසා  මේ වන විටත් ප්‍රජාතාන්ත්‍රික පසුගාමී එක් ප්‍රධාන බලවේගයක් පසුගිය පාලන සමයේ දේශපාලන චරිත ආශ්‍රිතව නිර්මානය වෙමින් පවතී.මේ වන විට ප්‍රාදේශීය සභා කඩයිම දක්වාම පැමිණ ඇති මෙම බලවේගය නුදුරැ අනාගතයේ ශ්‍රී ලංකාවේ රාජ්‍ය බලය දක්වාම ගමන් කිරීමේ පෙරනිමිති  පහලවී ඇත.හුදෙක් දේශපාලනමය බලය පමණක් භාවිත කරමින් වත්මන් තත්වය පාලනය කිරීම රජයට පහසු සහ ආන්තික අවාසිදායක තත්වයක් බව පැවසිය යුතුව තිබේ.

මේ අයුරින් 2015 ජනවාරි මස ආරම්භ වූ යහපාලනය මෙබදුවූ පරිනාමීය විභවයක් දක්වා වර්තමානයේ පත්ව තිබේ.ඉහත අර්බුදකාරී තත්වයෙන් බේරිමට හැකි ක්‍රමයක් ඇත්ද?

ඒකාන්තයෙන්ම වර්තමාන ශ්‍රි ලාංකීය දේශපාලනය ප්‍රවාහයක් බවට පරිවර්තනය වී ඇති මොහොතක එවන් ක්‍රමයක් පිලිබඳ සිතීම තරමක් දුෂ්කර කටයුත්තකි.

මේ අතර ඒකාබද්ධ විපක්ෂය දේශපාලන ප්‍රතිසංස්කරණ පිලිබඳ මඩවඟුරක එරී සිටින බව තවදුරටත් පැහැදිලිවේ.ජනවාර්ගික සීමාවන් පදනම් කර ගනිමින් සිය ජනප්‍රියතාවය වර්ධනය කිරීමේ නිරතවසිටින එම පක්ෂය පුද්ගල නායකත්ව ප්‍රතිරෑපයන් ද ඒ සඳහා ප්‍රධාන ලෙසම යොදා ගනී

නව දේශපාලන ප්‍රවාහය සතු ප්‍රජාතාන්ත්‍රීය දේශපාලනික අපගමනයවීම්, අසීමිත ඒකපුද්ගල බල සංකේන්ද්‍රණය සදහා ඇති  අත්‍යන්ත නැඹුරැව, ඒකාධිපතිවාදී දේශපාලන සම්ප්‍රදයයන් යන සාධකයන් සිරිසේන -වික්‍රමසිංහ රජයට වර්තමාන දේශපාලන ප්‍රවාහය ආපසු හැරවීම සඳහා යොදා ගත හැකි සරල උපායමාර්ගයන්ය.

නමුත් යහපාලන රජයට පහත සඳහන්  ඉලක්ක හතර සපුරාගත හැකි නම් පමණක් එහි නායකත්වයන් යුග්මයට සාර්ථකත්වය කරා නැවත ප්‍රවාහයේ දිශානතිය වෙනස් කල හැකිවනු ඇත.

1.  නව  ප්‍රජාතන්ත්‍රීය ප්‍රතිසංස්කරණ න්‍යාය පත්‍රයක් හදුන්වාදීම මඟින් සම්මුති රජය නැවත ගොඩනැංවීම සහ ශක්තිමත් කිරීම .ලබන වර්ෂය ඇතුලත ලඟාවිය හැකි ඉලක්කයන් කිහිපයක් හඳුනාගෙන ඒවා මැනවින් සපුරාලීමට අවධානය යොමු කිරීම

2. නව සහ විප්ලවීය කැබිනට් සංශෝධනයක් තුලින්  වර්තමාන ගැටළුකාරී වාතාවරණය සමනය කිරීමට පියවර ගැනීම.කැබිනට් මණ්ඩලය සංඛ්‍යාත්මකව අඩු, කාර්යක්ෂම සහ පාලනය කිරීමට පහසු ක්‍රියාශීලී එකක් වීම.මෙම පියවර රාජ්‍ය තන්ත්‍රයේ සහ ජනතාවගේ ක්ෂණික අවධානයක් යොමු කර ගැනීමට සමත් වනු ඇත.එය ඡන්ද පදනම ශක්තිමත් කිරීමට පිටුවහලක් වනු ඇත.

3. ඉහල යමින් පවතින සමාජ ආතතිය විවාද, සංවාද , කාර්යක්ෂම විසඳුම් මගින් සහ ප්‍රතිපත්තිමය නවමුතාවයන් මඟින් කළමණාකරනය කල යුතුය.නියෝ ලිබරල්වාදී ප්‍රතිපත්ති නැඹුරැව සීමාකිරීම අවස්ථානුරෑපීව වැදගත්ය.

4.  ලිබරල්වාදී නොවන අධිකාරාත්මක දේශපාලන ප්‍රතිසංස්කරණයන් සඳහා  සංවාදාත්මක දේශපාලනික මතවාද රාශීගත වන දේශපාලනික හරපද්ධතියක්  ගොඩනැංවීම.මෙම දේශපාලනික හර පද්ධතිය පාලන සම්මුති රජය මතවාදාත්මකව පෝෂණය කරමින් ස්ථීර පදනමක් නිර්මාණය කිරීමට සමත් එකක් විය යුතුය.නූතන ගෝලීය දැක්ම සමග ශ්‍රී ලංකාවේ ජනවාර්ගික කොටස් ඒකරාශී කරන්නක විය යුතුය.

Grround vieew -  යහපාලන සිවිල් ක්‍රියාකාරී  මහාචාර්යවරයෙකු විසින් රචිත ලිපියක් ඇසුරෙන් සිංහලට පරිවර්තනය කලේ

 අනුරාධ සේනාරත්න