සිරියා ජනාධිපති බෂාර් අල් අසාද් විසින් උතුරැ කොරියාවේ සංචාරයක් සඳහා ඉල්ලීමක් කර ඇත.මේ අතර එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් විසින් උතුරැ කොරියානු නායක කිම් ජොන් උන් සමඟ පැවැත්වීමට නියමිත සමුළුව සැලසුම් කරමින් සිටියි.නමුත් සිරියාව, ඉරානය සහ උතුරැ කොරියාව අතර පවතින අන්තර් සම්භන්දතා ජාලය පදනම් කරගෙන එම රටවල් කෙරෙහි වත්මන් එක්සත් ජනපද විදේශ ප්‍රතිපත්තියේ කිසියම් සාධාරණීය වෙනසක් දක්නට ඇත.
එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරයා විසින් උතුරැ කොරියාව සමඟ න්‍යෂ්ටික අවිහරණ ගිවිසුමක් අත්සන් කිරීමට කැමැත්තෙන් සිටින්නේ ඉරානය සමඟ කලින් අත්සන් කරන ලද න්‍යෂ්ටික අවිහරණ ගිවිසුමෙන් හිතුවක්කාර ලෙස බැහැර වීමෙන් අනතුරැවයි.බැලූ බැල්මට මෙමඟින් ට්‍රම්ප්ගේ විදේශ ප්‍රතිපත්ති වල අතාර්කික ස්වභාවයක් නිරෑපනය වන බව පෙනෙතත් මෙහි යටි අර්ථය වන්නේ ඉරානය හා උතුරැ කොරියාව එක කඳවුරකට එක්වීම වැළැක්වීම බව පෙනීයයි.
ඉරානය සහ උතුරැ කොරියාව අතර විදේශ සම්භන්දතා වල ඉතිහාසය දීර්ඝ සහ ශක්තිමත් සම්භන්දතා සහිත ස්වරෑපයක් දරයි.ඉරාන සහ උතුරැ කොරියානු ජාතීන් දෙක එකිනෙකාට සමාන්තර පරිනාමයක් දරන අනෝන්‍ය සහයෝගීතාවය ඔස්සේ තීරණාත්මක සන්ධිස්ථාන වලදී සිරියාව සමඟද එක් කඳවුරකට පැමිණීම සිදුවන තුන්කොන් සම්භන්දතාවයකි.
ඉරානය විසින් එහි දිගු දුර මිසයිල වැඩසටහන ආරම්භ කරන බව ප්‍රකාශයට පත් කරන විටත් උතුරැ කොරියාවේ මිසයිල අත්හදා බැලීම් සහ න්‍යෂ්ටික වැඩසටහන නිසා අන්තර් ජාතික ප්‍රජාව විසින් එරට කොන් කරන තත්වයක් උද්ගතව තිබිනි.මෙම කාල සීමාව ඇතුලතම එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය විසින් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද වාර්තාවකට අනුව උතුරැ කොරියානු නැව් දෙකක් මඟින් සිරියානු විද්‍යාත්මක අධ්‍යයන සහ පරීක්ෂණ මධ්‍යස්ථානය වෙත බහාළුම් තොගයක් ප්‍රවාහනය කල බව පැවසිනි.පසුගිය අප්‍රේල් මාසයේදී එක්සත් ජනපද- ප්‍රංශ-බ්‍රිතාන්‍ය ඒකාබද්ධ ගුවන් ප්‍රහාර වලින් විනාශයට පත්වූ රසායනික අවි පර්යේෂණ මධ්‍යස්ථානය වූවේද මෙයයි.
ඉහත කරැණ සිරියානු ජනාධිපති බෂාර් අල් අසාද් පියොංග් යෑංග් සංචාරයක් සිදු කිරීමට උතුරැ කොරියාවෙන් ඉල්ලීමක් කිරීම පිලිබඳ විශ්ලේෂණාත්මක වැටහීමක් ලබා දීමට සමත්වේ.1990 මුල් භාගයේ ගල්ෆ් යුද සමයේ උතුරැ කොරියානු- ඉරාන සම්භන්දතා වල පසුගාමී ස්වභාවයක් ඇතිවිය.ඊශ්‍රායලයේ මොසාඩ් ඔත්තු සේවය විසින් විසින් උතුරැ කොරියාවේ පියොංග් යැංග් න්‍යෂ්ටික බලාගාරය හා අවි නිෂ්පාදනාගාර වල අභිරහස් බටහිර ඔත්තු සේවාවලටත් එතැනින් ලෝකය පුරාත් හෙලිකිරීමට දායක විය.මෙහි පලිය ගැනීම සඳහා උතුරැ කොරියාව විසින් මධ්‍ය දුර බැලස්ටික් මිසයිල තොගයක් සිරියාවට ලබාදීමට මාන බලමින් සිටින බවට නිගමනයකට පැමිණීමට ප්‍රමාණවත් ඔත්තු සේවා තොරතුරැ පවතී.
සිරියාව විසින් උතුරැ කොරියාව සමඟ 2002 දී අත්සන් කල විද්‍යාත්මක අවබෝධතා ගිවිසුම ප්‍රකාරව එරටට උතුරැ කොරියාවෙන් අභිරහස් න්‍යෂ්ටික ප්‍රතිකාරකයක වැඩසටහනක් ප්‍රදානය කරන ලද අතර 2007 හිදී ඊශ්‍රායල ගුවන් ප්‍රහාර හමුවේ එය විනාශ විය.පසුව හෙලිදරව් වූ පරිදි මොසාඩ් ඔත්තු සේවා සාමාජිකයන් මෙකී න්‍යෂ්ටික ප්‍රතිකාරකය ස්ථාපිත කල ස්ථානයට ඉතා සූක්ෂම ලෙස ප්‍රවිෂ්ඨ වී ඇත්තේ මොසාඩ් සංවිධානය සතු මිනිසුන් රහිත UAV කේලමා යාන වලින් ලබා ගන්නා ලද අධෝරක්ත ඡයාරෑප ආධාරයෙනි.
ඉරානය විසින් 2012 දී උතුරැ කොරියාව සමඟ ඒකාබද්ධ අවබෝධතා ගිවිසුමක් අත්සන් කරන ලදි.ඒකාබද්ධ සහයෝගිතා සැලසුම සහ ක්‍රියාපටිපාටිය පිලිබඳ අනෙක් ගිවිසුම 2015 අත්සන් කිරීමට පෙර සහ පසු කාලය තුල ඉරානයට , උතුරැ කොරියාව සමඟ සමීප සම්භන්දතාවක් තිබිනි.
උතුරැ කොරියානු සහ ඉරාන 2015 ගිවිසුම ඔස්සේ සමහර මූල්‍යමය සම්පත් ඉරානය විසින් යථා තත්වයට පත් කරගන්නා ලද්දේ උතුරැ කොරියාව කෙරෙහි පනවා ඇති සම්භාදක තීරණාත්මක අවධියකට පත්වෙන අතරතුරයි.1955 සිට උතුරැ කොරියාව සෝවියට් සංගමයේද උපකාර සහිතව දශක ගනනාවක් තිස්සේ න්‍යෂ්ටික බල ක්ෂේත්‍රයේ දක්වන ලද ප්‍රගමණයේ ප්‍රතිපල වර්තමානය වන විට මල්ඵල දරමින් එරට න්‍යෂ්ටික අවි ශිර්ෂ සහිත දිගු දුර බැලස්ටික් මිසයිල නිෂ්පාදනයටද සමත්වී සිටියි.එම කාලය වන විට ඉරානය න්‍යෂ්ටික බලයේ දොරටුව වෙත සම්ප්‍රාප්තව සිටි සමයක් විය.සිරියාව, ලෙබනනය, ඉරාකය සහ යේමනයේ පවතින මුල්ලාවරැන්ගේ මූල්‍යමය සහ හමුදාමය බලය අනුව ඉරානය මේ වන විටත් කලාපයට දැවැන්ත තර්ජනයක් වී අවසන්ය.ඊශ්‍රාලයේ මොසාඩ් ඔත්තු සේවයේ නියෝජිතයන් සහ පෙර අන්තර් ජාතික පරමානුක බලශක්ති අධිකාරියේ පරීක්ෂකයන් අණාවරනය කල පරිදි ඉරානය ඒ වන විට න්‍යෂ්ටික අවි නිපදවීමට සහ බෙදා හැරීමට ඉතා ආසන්න තත්වයක තිබිනි.න්‍යෂ්ටික අවි ශීර්ෂ සම්භන්ද තාක්ෂණික කරැණු සහ මිසයිල කොටස් විකිණීම මඟින් උතුරැ කොරියාව එක්තරා දුරකට වැළකී සිටින බව එක්සත් ජාතීන්ගේ ඇමරිකා නියෝජිත නිකී හාර්ලී විසින් වරෙක ප්‍රකාශ කරන ලදි.
එනමුත් මුලදී උතුරැ කොරියාව විසින් මිසයිල වෙළඳාම සිදු කරන ලද අතර එහි අරමුණ වූවේ එය සිදුකිරීම නැවතීම සඳහා හිලව් වශයෙන් කිසියම් ප්‍රතිලාභයක් ලබා ගැනීමයි.
ජිග්සෝ ප්‍රෙහෙලිකාවක් මෙන් උතුරැ කොරියාව සහ ඉරානය සෑම විටෙකම න්‍යෂ්ටික අවි ප්‍රවර්ධනය නොකීරීමේ ගිවිසුමට අනුව කටයුතු කිරීමේදී එහි නොයෙකුත් දුර්වලතා තිබුනි.මෙහි පලමු වැන්න නම් න්‍යෂ්ටික අවි ශීර්ෂ සහිත අන්තර් මහාද්වීපික මිසයිල වර්ධනය කිරීමේ ක්‍රියාමාර්ගය වැළැක්වීමට අසමත් වීමයි.ඉරාකය සහ උතුරැ කොරියාව මත පනවන ලද කිසිදු එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයේ විසඳුම් මාළාවක් මඟින් නිළ වශයෙන් අන්තර් මහාද්වීපික මිසයිල අත්හදා බැලීම නීති විරෝධී බව ප්‍රකාශ කර නැත.නමුත් බැලස්ටික් මිසයිල ප්‍රවර්ධනය කීරීමේ ව්‍යාපෘතීන් අවස්ථා කිහිපයකදී නැවැත්වීම සඳහා බලපෑම් කර තිබේ.
ඉතා පැහැදිලිව ඉරාන එකඟතාවයේ බැලැස්ටික් මිසයිල ප්‍රවර්ධනය කිරීම වැළැක්වීමේ කිසිදු කොන්දේසියක් අන්තර්ගතව නොතිබිනි.එයට සාපේක්ෂව උතුරැ කොරියාව විසින් බැලස්ටික් මිසයිල දියත් කිරීමෙන් වැළැකී සිටීමේ ගිවිසුම් කොන්දේසියට අත්සන් තැබූ අතර චන්ද්‍රිකා දියත් කිරීමේ මිසයිල විදීම් එයට අදාල නොවේ යැයි තර්ක කරන ලදි.මේ අතර ඉරානයට න්‍යෂ්ටික අවි නිපදවීම පාලනය කරන මෙන් දිගින් දිගටමකරන ලද අන්තර්,ජාතික ඉල්ලීම් වලට එය ප්‍රතිචාර දක්වා ඇත්තේ වැඩි වැඩියෙන් බැලස්ටික් මිසයිල හා න්‍යෂ්ටික සබ්මැරීන තාක්ෂණයන් ප්‍රවර්ධනය කිරීමෙනි.
මෙකී ගිවිසුම් වල පවතින දෙවන දුර්වලතාවය නම් අදාල කාල රාමුවයි.වර්ෂ 2025 සිට වර්ෂ 2030 දක්වා කාල සීමාව ඉරානයේ න්‍යෂ්ටික ක්ෂේත්‍රයේ ඉහල වර්ධනයක් ලබා ගන්නා කාල රාමුව ලෙස ගිවිසුමේ අන්තර්ගතය.මෙම ගිවිසුම ඉතා කාලීන බව පෙනී යතත් බොහෝ එකඟතාවන් ගිවිසුම තුලින් ප්‍රායෝගිකව ගිලිහී ගොස් තිබේ.
1994 දී එලඹුන එක්සත් ජනපද - උතුරැ කොරියානු ජිනීවා ගිවිසුමට අනුව උතුරැ කොරියාව සතුව දැනට පවතින ප්ලුටෝනියම් තොගය ඉදිරි න්‍යෂ්ටික අවි නිෂ්පාදන කටයුත්තකට යොදා ගැනීමට නොලැබෙන පරිදි සිවිල් අවශ්‍යතා වලට අදාල න්‍යෂ්ටික විදුලි බලාගාරයක් ගොඩනැඟීමට එකඟ වන ලදි.
News week ඇසුරෙනි.
අනුරාධ සේනාරත්න
No comments:
Post a Comment